O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi o. T. Hasanova, V. V. Zаyniddinоv hayot faoliyati xavfsizligi

Hayot muhiti
– organizmni o‘rab turuvchi va u bilan doimiy 
munosabatda bo‘ladigan tabiatning ma’lum bir qismi. 
Himoya vositalari
– ishlab chiqarish jarayonida ishtirok etadigan 
insonlarga zararli va xavfli ishlab chiqarish omillarining ta`sirini 
kamaytirish yoki uni oldini olish uchun qo‘llaniladigan vositalar 
majmui. 
Identifikatsiya
-
hayot faoliyatini ta'minlashga yo‘naltirilgan 
oldini olish va tezkor tadbirlarni yaratishga zarur va yetarli bo‘lgan 
sonli, vaqtinchalik, fazoviy va boshqa tavsiflarni topish va aniqlash 
jarayonini tushunamiz. 
Immobilizatsiya 
– singan suyakni o‘rnidan siljitmasdan faner 
bo‘laklari, qattiq karton qog‘oz, yupqa taxta va boshqa vositalar 
yordamida qimirlamaydigan qilib bog‘lashdir.
Inson analizatorlari-
ko‘rish, eshitish, titrashni sezish, taktil 
analizatori (mehanik tasirni sezish), haroratni sezish, og‘riqni sezish, 
ta’m va hidni sezish, organik sezgi, harakat analizatori. 
Ishlab chiqarishdagi baxtsiz hodisa
– ishchi hizmatchilarni 
xavfli va zararli ishlab chiqarish omillari ta’sirida sog‘ligi va ish 
qobilyatini bir kun va undan ortiq vaqtga yo‘qotish holati. 
Iоnlаshtiruvchi nurlаnish
- rаdiоаktiv pаrchаlаnishdа, yadrоviy 
еmirilishlаrdа, mоddаdаgi zаryadlаngаn zаrrаchаlаr harаkаtlаnishini 
sеkinlаshuvidа hоsil bo‘ladigаn hamda muhit bilаn o‘zаrо tа'sir etish 
chоg‘idа har xil qutbli iоnlаrni hоsil qilаdigаn nurlаnish. 
Jamoa himoya vositalar
– to‘siqlar, saqlash qurilmalari, 
blokirovkalash moslamalari, tormozalar, signalizatsiya, masofadan 
boshqarish vositalari va xavfsizlik belgilari sistemasi. 

---

460 
Kimyoviy xаvf
- kimyoviy mоddаlаr vа jаrаyonlаr bilаn bоg‘liq 
xаvf. Kimyoviy xаvfning аsоsiy shаkllаri, ko‘rinishi quyidаgilаr: 
yong‘in, pоrtlаsh, tоksik zаharlаnish.