O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o `zbekiston respublikasi qishloq xo`jaligi vazirligi

2. Jun qirqish tsexlari
Hozirgi paytda ikki xil ko’rinishdagi jun qirqish tsexlari keng tarqalgan: VSTS-24/200 - rusumli ko’chma jun qirqish sexi; KTO-24-rusumli texnologik uskunalar komplekti. VSTS-24/200 sexi ketma-ket usulda qo’y junini qirqib olish va junga dastlabki ishlov berish tex­nologik jarayonlarini kompleks mexanizatsiyalash ga mo’ljallangan. TSex bir soatda 200...280 bosh qo’y junini olishga mo’ljallangan bo’lib, qirqim davrida 20 ming qo’yni junini qirqib oladi. Elektr energiyasi g’ildirakli traktorga tirkaladigan STN-12 rusumli elektr stantsiyadan olinadi. TSexning binosi UUP-50 rusumli universal va ko’chma bo’lib, quvurlardan yig’iladi hamda brezent bilan yopiladi. Ko’chma binoning o’lchamlari 50x10 m. Komplektga MSU-200 rusumli 24 ta mashinka (ular ikkita ESA-12/200 rusumli jun qirqish agregati tarkibiga kiradi), TSH-05B transportyori, navlarga ajratish stoli, PGSH-1B gidravlik jun pressi, STN-12 elektr stantsiyasi, TA-1A, DAS-350 charxlash apparatlari hamda yordamchi uskunalar kiradi.
TSex uchta asosiy ishlab chiqarish va bitta xizmatchilar uchun dam olish bo’limlariga ega. Birinchi bo’lim jun qirqib olish bo’limi bo’lib, bu bo’limda qo’ylar qamab qo’yiladigan joylar, ishchilar uchun ish o’rinlari va jun transportyori joylashgan. Ikkinchi bo’limda hisobga olish, navlarga ajratish, presslash ishlari bajariladi va hisobchining ish o’rni, navlarga ajratish stoli, navlarga ajratilgan junlar uchun maydonchalar, presslash va presslangan toylar uchun maydonlar, tarozilar, toylarni markalovchi ish o’rinlaridan tashkil topgan. Uchinchi bo’lim - texnik xizmat ko’rsatish bo’limi bo’lib, tsexning o’rta qismiga joylashgan va unga charxlash apparatlari, yordamchi uskunalar o’rnatilgan. KTO-24 rusumli doimiy o’rnatiladigan komplekt hisoblanib, 20 ming bosh qo’yga ega bo’lgan xo’jaliklarda qo’llashga mo’ljallangan.
3. Jun qirqib olish agregatlari
Hozirgi paytda ESA-1-D, ESA-12g, ESA-12/200, ESA-6/200 ru­sumli jun qirqib olish agregatlari xo’jaliklarda keng qo’llaniladi.
ESA-1D agregati qo’ylar soni 1000 bosh bo’lgan fermalarga mo’ljallangan. U MSO-77B mashinkasi, VG-10 egiluvchan val (diametri 10 mm va uzunligi 1,6 m), quvvati 0,12 kVt bo’lgan osma elektr dvigate­li, ulagich va elektr dvigatelning osmasidan tashkil topgan, ESA-1D agregatining o’rtacha ish unumi soatiga 8 qo’yni tashkil etadi.

8.1-rasm. ESA-12/200 elektrlashtirilgan jun qirqish agregati:
1-erga ulash simi; 2-TA-1 charxlash apparati; 3-charxdash apparatiga uzatish qutisining tarmog’i; 4-erga ulagich; 5-yuqori chastotali elektr tarmog’i; 6- ta’minlash kabeli; 7-qirqish apparatining ilgagi; 8- IE-9401 tok va chastotani o’zgartiruvchi bloki; 9-MSU-200 yuqori chastotali jun qirqish mashinkasi.
ESA-12G agregati 12 dona MSO-77B mashinkasi, DAS-350 charxlash qurilmasi, yordamchi jihoz va uskunalardan iborat bo’lib, bir soat-da (ish unumi) 90...100 bosh qo’y junini olishi mumkin. ESA-12G 8...10 ming bosh qo’yi bo’lgan xo’jaliklarga mo’ljallangan. KTO-24 komplekti ESA-12G agregata bilan jihozlanadi.
ESA-6/200 agregati tuya va qo’ylarning junini qirqib olishga mo’ljallangan. U oltita MSU-200V mashinkasi, IE-9403 tok chastotasini o’zgartiruvchi qurilmadan iborat.
ESA-12/200 (8.1-rasm) agregati bir qirqim davrida 10...12 ming bosh qo’yning junini qirqib olishga mo’ljallangan bo’lib, u asosan VSD-24/200 sexi tarkibiga kiradi. Undan 12 ish o’rinli doimiy, ko’chma yoki mavsumiy jun qirqish punktlarini tashkil etishda ham foydalani-lishi mumkin. Agregat tarkibiga 12 ta MSU-200 yuqori chastotali ma­shinka, IE-9401 tok va chastotani o’zgartirgich bloki, TA-1A charxlash apparati va elektr tokini o’tkazish tarmoqlari kiradi.
ESA-12/200 ning ish unumi 100...200 qo’y/soat bo’lib 2,3 kVt elektr quvvatini iste’mol qiladi.