O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti magistratura bo„limi

1.1 –jadval. “Pedagogik Web-dizayn” faninitakomillashtirilgan mazmuni 

va yuklamasi. 

 Fanning hajmi 

№ 

Mashg`ulot turi 

Ajratilgan soat 

Semestr  

1 

Nazariy (lektsiya)   

30 

1,2 

2 

Amaliy mashg`ulot  

20 

1,2 

4 

Laboratoriya mashg‟uloti 

20 

1,2 

5 

Mustaqil ish 

40 

1,2 

 

Jami 

120 

 

Asosiy qism 

  Nazariy mashg`ulotlar mavzulari maqsadi va ularga ajratilgan soatlar 

№ 

Mavzular mazmuni 

Mashg`ulotlar maqsadi 

Ajratilgan 

soat 

1 

Pedagogik Web-dizaynning 

nazariy asoslari 

Pedagogik Web-dizaynning nazariy 

asoslarini tushuntirish 

2 

2 

Web-texnologiyalar  

Web-texnologiyalar haqida 

tushuncha hosil qilish 

6 

3 

Ta‟limiy Internet resursni 

yaratish texnologiyasi  

Ta‟limiy Internet resursni yaratish 

texnologiyasini o`rgatish 

4 

4 

HTML  va  unda  ishlash  HTML 

va 

unda 

ishlash 

4 

---

asoslari 

ko`nikmasini hosil qilish 

5 

Flash –texnologiyasi asoslari 

Flash –texnologiyasiga doir 

tushuncha hosil qilish 

8 

6 

Macromedia 

Dreamweaver 

MX Web-muharriri 

Macromedia  Dreamweaver  MX 

Web-muharririda 

ishlashga 

o`rgatish 

6 

 

JAMI: 

 

30 

 

 Amaliy mashg`ulotlar mavzulari maqsadi va ularga ajratilgan soatlar 

№ 

Amaliy mashg`ulotlar 

mavzusi 

Amaliy mashg`ulotlar maqsadi 

Ajratil-

gan soat 

1 

Internet 

tarmog`ining 

hizmatlari,  WWW  axborot 

izlash tizimi bilan ishlash.  

Internet  hizmatlari,  WWW  axborot 

izlash 

tizimi 

bilan 

ishlash 

ko`nikmasini hosil qilish 

2 

2 

Web-texnologiyalar 

va 

ularning 

tasnifi, 

Web-

dizaynning 

 

uskunaviy 

vositalari 

 

Web-texnologiyalar  va  ularning 

tasnifi, Web-dizaynning  uskunaviy 

vositalari haqida tushuntirish 

 

2 

3 

Ta‟limiy 

Internet 

resurslar:sayt 

va 

portal, 

tuzilmasi  va  asosiy  hizmatlari 

bilan tanishish 

Ta‟limiy  Internet  resurslar:sayt  va 

portal, 

tuzilmasi 

va 

asosiy 

hizmatlari bilan tanishtirish 

2 

4 

Ta‟limiy 

Web-resursni 

pedagogik loyihalash  

Ta‟limiy  Web-resursni  pedagogik 

loyihalashga o`rgatish  

2 

5 

Ta‟limiy  Internet  resursning 

o`quv 

maqsadlarini,  

mazmunini    va  tuzilmasini 

pedagogik loyihalash  

Ta‟limiy  Internet  resursning  o`quv 

maqsadlarini,    mazmunini    va 

tuzilmasini  pedagogik  loyihalashga 

o`rgatish 

2 

6 

Ta‟limiy 

Web-resursning 

mazmunini 

tuzilmalashda 

matematik  modellar,  graflar 

usullaridan foydalanish 

Ta‟limiy 

Web-resursning 

mazmunini 

tuzilmalashda 

matematik 

modellar, 

graflar 

usullaridan 

foydalanishni 

tushuntirish 

4 

7 

HTML  va  unda  Web-sahifa 

tayyorlash  

HTML 

va 

unda 

Web-sahifa 

tayyorlashga o`rgatish  

4 

8 

Flash  –  texnologiyasi  va  unda 

Web-sahifa tayyorlash  

Flash – texnologiyasi va unda Web-

sahifa tayyorlashni o`rgatish 

4 

9 

Macromedia 

Dreamweaver 

MX  Web-muharririda  Web-

sahifa tayyorlash 

Macromedia  Dreamweaver  MX 

Web-muharririda 

Web-sahifa 

tayyorlash malakasini hosil qilish 

4 

10 

Web-sahifani 

Internet  Web-sahifani  Internet  tarmog`iga 

4 

---

tarmog`iga joylashtirish 

joylashtirishga 

doir 

bilimlarni 

berish 

 

JAMI: 

 

30 

 

Laboratoriyamashg`ulotlari mavzulari maqsadi va ularga ajratilgan soatlar 

№  Laboratoriya mashg`ulotlar 

mavzusi 

Laboratoriya mashg`ulotlar 

maqsadi 

Ajratil-

gan soat 

1 

Web-texnologiyalar 

va 

ularning 

tasnifi, 

Web-

dizaynning 

 

uskunaviy 

vositalari 

 

Web-texnologiyalar  va  ularning 

tasnifi, Web-dizaynning  uskunaviy 

vositalari haqida tushuntirish 

 

4 

2 

HTML  va  unda  Web-sahifa 

tayyorlash  

HTML 

va 

unda 

Web-sahifa 

tayyorlashga o`rgatish  

4 

3 

Flash  –  texnologiyasi  va  unda 

Web-sahifa tayyorlash  

Flash – texnologiyasi va unda Web-

sahifa tayyorlashni o`rgatish 

4 

4 

Macromedia 

Dreamweaver 

MX  Web-muharririda  Web-

sahifa tayyorlash 

Macromedia  Dreamweaver  MX 

Web-muharririda 

Web-sahifa 

tayyorlash malakasini hosil qilish 

4 

5 

Web-sahifani 

Internet 

tarmog`iga joylashtirish 

Web-sahifani  Internet  tarmog`iga 

joylashtirishga 

doir 

bilimlarni 

berish 

4 

 

JAMI: 

 

20 

 

 Kurs ishi (loyihasi) tarkibi, ularga qo‟yiladigan talablar 

 

 

O‟quv rejasida mazkur fandan kurs ishi yozish rejalashtirilmagan. 

Mustaqil ta‟lim topshiriqlari bo‟yicha tavsiyalar. 

Darslik  va  o‟quv  qo‟llanmalardan  foydalanib,  barcha  mavzularni  o‟rganish. 

Tarqatma materiallar bo‟yicha ma‟ruza qismlarini o‟zlashtirish 

Talabalarning  mustaqil  ishlari  har  bir  ma‟ruza  mavzusi  asosida  tashkil 

etiladi.  Fanni  o‟rganish  jarayonida  mustaqil  ishlarning  bir  necha  turlaridan 

foydalaniladi:  

1)  adabiyotlar bilan ishlash; 

2)  ijodiy ish; 

3)  ishlarni elektron ko‟rinishda bajarish; 

4)  ba‟zi mavzular bo‟yicha referatlar tayyorlash. 

---

 Internetda  axborotni  joylashtirish  uchun  uning  ko‟rinishi  qulay  bo‟lishi, 

ya‟ni  web-dizaynga  katta  e‟tibor  berish  zarur,  chunki  sahifadagi  foydalanuvchi 

axborot har tomonlama bo‟lishi mumkin va u Web-saytga joylashtiriladi. Mohirlik 

bilan  yaratilgan  sayt,  qoida  bo‟yicha,  informatsion  yagona  bus-butun  bo‟lishi  va 

joylashtirilgan  axborotning  ahamiyatiga  qarab,  ma‟lum  standartga  ega  bo‟lishi 

kerak. 

 

 

3. PEDAGOGIK WEB-DIZAYN FANINI O‟RGATISH ORQALI 

PEDAGOGIK DASTURIY VOSITALAR  YARATISH 

 

Internet  hayotimizning  bir  bo‟lagiga  aylandi,  biz  uning  xizmatlaridan  har 

kuni  faydalanishga  odatlandik.Internet  turli  xil  insonlarni  yagona  maqsad  bilan 

birlashishiga  sabab  bo‟lmoqda.Hamma  Internet  tarmag‟idan  biror  turdagi 

informatsiya  olishga  harakat  qiladi.  Shunday  vaqtlar  keladiki,  hujjatni  Internetda 

chop  etish  malakasi  yozuv  mashinkasidan  foydalanish  kabi  har  bir  hatto  o‟rta 

ma‟lumotga ega bo‟lgan insonning qo‟lidan keladi. 

Web  sahifa  Intеrnеt  tarmoqlarida  joylashgan  fayllar  to‟plami  bo‟lib,  ularni 

soni soat sayin ko‟payib bormoqda. Bu fayllarda ma'lumotlarni turli xillarini: matn, 

grafik, tasvir, vidеo, audio ma'lumotlarni uchratish mumkin. Bugungi kunda Web 

Intеrnеt  rеsurslari  ichida  eng  ommaviysi  hisoblanadi.  Chunki,  avvaldan 

tayyorlangan Web sahifa orqali tеgishli ma'lumotlarni to‟ldirish foydalanuvchining 

qanchadan-qancha  vaqtini  tеjash  imkonini  bеradi.  Shu  bois  matеmatika  va 

informatika  yo‟nalishida  tahsil  oluvchi  talabalarga  Web  tеxnologiyalarni  alohida 

kurs sifatida o‟qitila boshlandi. 

HTML  xujjatni  yaratishga  mo‟ljallangan  maxsus  programmalar  (HTML 

muxarrirlar) ham mavjud: FrontPage, Adobe GoLive, Macromedia Dreamweaver, 

Nestcape Composer. Muharrirlar 2 turga bo‟linadi: 

-  kod muxarrirlari; 

-  WYSIWYG  tеxnologiyasi  (What  You  See  Is  What  You  Get  –  nimani 

ko‟rsang o‟shani olasan) asosida ishlaydigan muharrirlar. Bu muharrirlar 

yordamida foydalanuvchi HTML komandasi va elеmеntlarini yozmaydi, 

---

oddiy  matn  muxarrirlaridеk  matn  yozadi,  tasvirlarni  kеrakli  joyga 

joylashtiradi, formatini o‟zgartiradi. 

Wеb animatsiyalar turlicha bo‟ladi. Masalan  GIF Animator dan foydalanib, 

tasvirlarni «Jonlantirish» mumkin. Bu wеb rеklamalarda ko‟p qo‟llaniladi. 

GIF  animatsiyalarni    Ulead  GIF  Animator  (http://www.ulead.com)  va 

Animagic 

GIF 

Animator 

(http://www.rtlsoft.com/animagic/index.html) 

programmalari yordamida hosil qilish mumkin. GIF tasvirlardan yuqorirok o‟rinda 

Macromedia  Flash  yordamida  yaratilgan  animatsiyalar  turadi.  Bu  animatsiyalar 

intеraktiv  bo‟lganligi  sababli  Flash  tеxnologiyalar  ommalashib  borayapti.  Bu 

tеxnologiyani ayniqsa avtomobil ishlab chiqaruvchilar, wеb-biznеschilar, umuman, 

multimеdiya-prеzеntatsiya yaratmoqchi bo‟lganlar kеng qo‟llaydilar.  

Macromedia (http://www.macromedia.com/flash/) dan tashqari CoffeeCup 

Firestarter  (http://www.coffeecup.com)dan  foydalanib  animatsiyalar  yaratish 

mumkin.  

Agar  foydalanuvchi  multimеdia  saxifasina  yatarmoqchi  bo‟lsa,  qo‟shimcha 

instrumеntlardan  foydalanishiga  to‟g‟ri  kеladi,  masalan,  Quick  Time,  Windows 

Media yoki boshqa multimеdia programmalari. 

Microsoft kompaniyasi Windows ME va undan kеyingi chiqargan OS larida 

Windows  Movie  Maker  programmasini  qo‟shib  chiqarayapti.  Bu  programma 

yordamida  vidеo  roliklarni  tahrirlash  mumkin  bo‟ladi.  Yana  Sound  Forge  XP 

(http://www.soniefoundry.com)programmasidan 

tovushlarni 

tahrirlash 

va 

konvеrtatsiya qilishda foydalanish mumkin. 

Wеb  sahifalar  yaratishda  fayllarni  joylashtirishning  quyidagi  usullari 

mavjud: 

– 

Hamma fayllar bitta katalogda. Bir nеchta HTML sahifali va bir 

nеchta  tasvirlarga  ega  kichik  saytlarni  yaratishda  hamma  fayllarni 

bitta  katalokda  joylashtirish  mumkin.  Bu  usulning  qulayligi 

shundaki,  o‟zaro  murojaatlarda  hеch  qanaqa    yo‟l  ko‟rsatish  shart 

emas.  Yomon  tomoni  esa,  sayt  rivojlanib,  kеngayib  borsa,  fayllar 

ko‟payib, hammasi aralashib kеtadi.  

---

– 

Funktsional  kataloglar.  Murakkab  saytlarni  yaratishning  bir 

usulidir.  Har  bir  katalogda  sistеmaning  bitta  funktsiyali  qismi 

joylashtiriladi. Eng yuqorida boshlangich fayl – index.htm, va unga 

tеgishli tasvirlar bo‟ladi.  Kataloglar nomlari taxminan  quyidagicha 

bo‟lishi  mumkin:  “Firma_haqida”,  “Aloqalar”,  “Mahsulotlar”.  Har 

bir katalogda tеgishli HTML fayllari va tasvirlar saqlanadi. 

– 

Fayl turlari bo‟yicha  kataloglar. Bu usulda  har bir katalogda bir 

xil  turdagi  fayllar  saqlanadi.  Bu  yеrdagi  fayllar  qaysi  funktsiyani 

bajarishi  muhim  emas.  Yuqori  katalogda  faqat  index.htm  fayli 

joylashadi.  Kataloglar  nomlari  taxminan  quyidagicha  bo‟lishi 

mumkin: “Images”, “Products”, “Downloads”,… 

Ixtiyoriy  faylning  kеngaytmasi  uning  muxim  kismidir.Chunki  brauzеr 

fayllarni uning kеngaytmasiga qarab “taniydi”. 

Odatda 

birinchi 

saxifa 

har 

doim 

index.htm, 

index.html 

kabi 

saqlanadi.Ko‟pchilik  brauzеrlar  agar  URL  aniq  ko‟rsatilmasa  bu  fayllarni 

avtomatik  yuklashga  harakat  qiladi.Masalan,  brauzеrning  adrеslar  panеliga 

http://www.microsoft.com    dеb  yozilsa  http://www.microsoft.com/index.htm 

faylini yuklaydi. 

Faylni  saqlashga  unga  mantiqiy  nom  tanlash  kеrak  bo‟ladi.  Fayl  nomidan 

uni  boshqa  fayllardan  oson  ajrata  olish  kеrak.  Masalan,  about_inst.htm, 

fiz_mat.htm, rector.jpg kabi nom qo‟yish maqsadga muvofiq. 

Блокнотни ochamiz. HTML faylni yaratishni boshlaymiz.  

Sarlavxa yozish uchun:  

 

 

tеglari yoziladi. 

Brauzеr bu tеglar o‟rtasidagi matnni sarlavxa dеb tushunadi va Brauzеrning 

eng tеpa qismiga shu matnni yozadi. Endi saxifaning tanasini hosil qilamiz: 

 

 

 

 

 


1.  
   
    
   
       Modem-bu……uchun  mojallangan qurilma.
    
   
   Axborotni chop etish.
    
   
   Axborotni qayta ishlash.
    
   
   Axborotni saqlash.  
    
   
   Axborotni telifon orqali uzatish.
    
   
   
   
2.  
   
   Axborot texnologiyasini…dan tashkil topuvchi shajaraviy tuzilma sifatida 
   
   tasvirlash mumkinmi?
    
   
   amallar, bosqichlar va harakatlar
    
   
   bosqichlar, amallar va harakatlar
    
   
   harakatlar, amallar va bosqichlar
    
   
   amallar, harakatlar va bosqichlar
    
   
   
   
3.  
   

---

 

Axborot texnologiyalarini qo‟llab avvaldan shakllantirilgan davlat 

xizmatlarini fuqarolar, biznes va davlatning boshqa tarmoqlariga 

axborotlarni taqdim etish nima deb ataladi?
 

Elektron biznes
 

Elektron xujjat almashuvi 

Elektron tijorat 

Elektron xukumat
 

 Axborot 

texnologiyalari "kompyuter" davrining  asosiy vositasi ... bо„ladi
 

bir biri bilan о„zaro bog„langan 

kompyuterlar  

minikompyuter
 

superkompyuter 

shaxsiy kompyuter 

 Insonning 

amaliy eski harakatlarini avtomati-zatsiyalashga yо„naltirilgan axborot 

texnologiyalarini yaratish qaysi vaqtdan boshlandi?
 

XX asrning 60 - 70 yillaridan
 

XX asrning 70 -80 yillaridan
 

XX asrning 50 - 55 yillaridan
 

XX asrning 80 - 90 yillaridan
 

 Strategik 

masalalarni yechishga yо„naltirilgan axborot texnologiyalarini yaratish qaysi 

vaqtdan boshlandi?
 

XX asrning 80 -yillaridan
 

XX asrning 90 -yillaridan
 

XX asrning 70 -yillaridan
 

XXI  asrning boshlaridan
 

 Gipermedia 

texnologiyasi -  bu . . . \"П\"?
 

videoaxborot va tovushni saqlovchi 

texnologiyadir 

matn, grafika, videoaxborot va tovushni 

saqlovchi texnologiyadir 

grafika, videoaxborot va tovushni 

saqlovchi texnologiyadir 

matn, videoaxborot va tovushni saqlovhi 

texnologiyadir 

 Host - 

kompyuter manzili (IP –adres) mantiqan necha qismga bо„linadi:?
 

1
 

2
 

3
 

4
 

---

 Asosiy 

tarmoq sinflari nechta?
 

3 ta
 

4 ta
 

5 ta
 

7 ta
 

 

«Texnologiya» sо„zi qanday ma‟noni anglatadi?
 

 «texne» - mehnat, san‟at, «logos» - 

tushuncha bilim
 

 «texne» - qobiliyat, san‟at, «logos» - 

tushuncha ta‟lim
 

 «texne» - mahorat, san‟at, «logos» - 

tushuncha ta‟limot
 

 «texne» - san‟at, «logos» – 

tushunchalarni о„qitish 

 

 




readonly>
 

 

      

 

 

 

 

 

va