|
II Bob. Maxsus maktabda sinf rahbari faoliyati mazmun mohiyati
1. Maxsus maktabda sinf rahbari ishinining asosiy vazifalari
Maxsus maktabda sinf rahbari о‘quvchilarning birinchi tarbiyachisi va
murabbiysi sinf rahbaridir. U tarbiyachi sifatida о‘quvchilarni har tomonlama
kamol topishi tо‘g‘risida, ularni mehnatsevarlik, jamoaviy ruhida tarbiyalash
tо‘g‘risida, о‘quvchilar bilimini oshirish va sinfda tartib-intizomni
mustahkamlash tо‘g‘risida g‘amxо‘rlik qiladi.
Sinf rahbari bu ishlarning hammasini xavaskor kishi sifatida emas, balki
rasmiy, mas’ul shaxs sifatida bajaradi. U maktab rahbarlari oldida, xalq maorifi
uchun, sinf rahbarining asosiy vazifasi-о‘quvchilarga tarbiya berish va ularni
dustona bir jamoa qilib jipslashtirish о‘qitish, tarbiyalash, ular bilan alohida
davolash, korreksiya, tuzatish ishlarini olib borish, о‘quvchilarning tahlil
guruhlarni, aniq maqsadga yо‘naltirilgan ishchan jamoani tashkil qila olish va
ularni ta’lim-tarbiyali shaxslar, kelajagi buyuk davlatning haqiqiy egalari, komil
insonlar etib voyaga yetkazish va hayotga tayyorlash ishlari о‘z-о‘ziga xizmat
qilish kо‘nikmalarini shakllantirishdan iboratdir.
Sinf rahbarlari о‘quvchilariga mehribon bо‘lishi, ularning о‘sib-
ulg‘ayishlarini pedagogik kuzatuvlar asosida nazorat etishi, yordamga muhtoj
о‘quvchilarga yakka holda yondosha olishi lozim. Shu asosda ularqalbida milliy
g‘urur,
vatanparvarlik,
mehr-muruvvat,
mas’uliyat,
tashabbuskorlik,
ishbilarmonlik kabi xislatlarni uyg‘otadi.
Sinf rahbari ishini о‘quvchilarning yosh hususiyatlarini va umumiy
rivojlanish darajalarini, qobiliyatlarini hisobga olgan holda, keng qamrovli
tarbiyaviy ishlar va aniq mezonlar asosida tashkil etadi.
О‘quvchilarni Milliy g‘oya va ma’naviyat asoslari ruhida tarbiyalash
yо‘nalishida: о‘quvchilarni Vatanga, О‘zbekiston Respublikasi Prezidentiga
muhabbat va fidoyilik, О‘zbekiston Davlat ramzlariga sadoqat, Milliy g‘oya
ruhida tarbiyalash; о‘quvchilar ongiga о‘z tug‘ilib ulg‘aygan yurtiga, buyuk
ajdodlarimiz merosi va xalqimizning bugungi bunyodkorlik ishlariga yuksak
ehtirom tuyg‘ularini singdirish, yurtimizda bunyod etilayotgan inshootlarga,
40
ma’rifat maskanlari bilan tanishtirib borish; sinfda о‘quvchilarni milliy va
umuminsoniy qadriyatlar ruhida tarbiyalash muhitini yaratish, tarbiya jarayoniga
boy madaniy merosimiz, milliy odob-ahloq meyorlarini tatbiq etish, mehnatga
ijodiy munosabatni tarbiyalash; о‘quvchilarni о‘zbek va boshqa xalqlarning
madaniy, tarixiy, milliy an’analariga hurmat ruhida tarbiyalash;
О‘quvchilarning bо‘sh vaqtlarini mazmunli tashkil etish, maktabdan va
sinfdan tashqari faoliyatga jalb etish bо‘yicha:
О‘quvchilarning har tomonlama hayotga tayyorlash, ularining qiziqish,
imkoniyat va qobiliyatlariga qarab fan tо‘garaklari, sport seksiyalari, badiiy-
estetik, texnik, ekologik, sayyohlik va о‘lkashunoslik yо‘nalishidagi
tо‘garaklarga va mehnat tо‘garaklari, klublarga jalb qilish; qobiliyatli va
iste’dodli о‘quvchilarni rag‘batlantirish, iqtidorli bolalar ijodiy imkoniyatlarini
rivojlantirishga
kо‘maklashish;
о‘quvchilar
dunyoqarashini
milliy
madaniyatning asosi bо‘lgan musiqa va qо‘shiq, rasq, kino, adabiyot, xalq
og‘zaki ijodi, teatr, kosbchiliklik va chilangarlik kabi mehnat turlari vositasida
kengaytirish maqsadida ularni madaniyat maskanlariga jalb etish; о‘quvchilarni
sog‘lomlashtirish oromgohlarida dam olishini tashkil etish, shuningdek kuzgi,
qishki va bahorgi ta’tillarini mazmunli о‘tkazishlari uchun sharoit yaratish;
о‘quvchilarning madaniy dam olishlari, sayohatlarini uyushtirish, yо‘l harakati
havfsizligini ta’minlash; ta’lim muassasasida о‘tkaziladigan turli tadbirlar
(bayramlar, qо‘riq- tanlov, sport musobaqalari, uchrashuvlar, kechalar va
boshqalar)da о‘z sinfining faol ishtirokini ta’minlash.
Sinf rahbari maktab pedagogik jamoasi va pedagogik kengashining
a’zosidir. Maktabdagi tarbiyaviy ishlar uslubini о‘rganadigan har bir talaba
avvalo quyidagilarni yaxshi urgangan va har jihatidan puxta о‘zlashtirgan
bо‘lmog‘i lozim. YA’ni tarbiyaviy ishlar uslubida umuminsoniy g‘oyalarni,
ma’lum
maqsadga
intiluvchanlikni,
tarbiyaning
turmush
bilan,
mustaqilligimizning mohiyati bilan aloqasi, jamoada va jamoa orqali
tarbiyalashni, tarbiyalanuvchining shaxsiga quyiladigan talablar va uni xurmat
qilish birligini, tarbiyaviy ta’sirning izchilligini, tizimliligi, uzluksizligi, tarbiya
41
о‘quvchilarining yoshiga va individual xususiyatlariga muvofiq bо‘lishini о‘z
ichiga oladi.
Sinf rahbari qanday sharoitda ishlamasin, u qanday sinfga rahbarlik
qilmasin, butun e’tiborni о‘quvchi shaxsiga, uni har tomonlama kamol
toptirishga, hayotda qiynalmaslikka qaratilmog‘i lozim.
Sinf rahbari olib boradigan asosiy tarbiyaviy ishlar quyidagi
Sinf rahbari faoliyatining mazmuni quyidagi qismlarga bо‘linadi.
1. О‘quvchilarni о‘rganish sinfga rahbarlik qilish, sinfni har qaysi
о‘quvchini о‘rganishdan boshlanadi. Buning natijasida sinfda tarbiyaviy ishlarni
tо‘g‘ri, ratsional tarzda yо‘lga quyish uchun, о‘quvchilarga individual
yondoshishni amalga oshirish uchun zarur bо‘lgan sharoit yuzaga keladi.
2. Sinf о‘quvchilar jamoasini tashkil etish va tarbiyalash sinf rahbari
ishining asosiy qismlaridan biridir.
Sinf о‘quvchilar jamoasini uyushtirish va tarbiyalash sinf rahbari ishining
asosiy qismlaridan biridir. Sinf rahbari о‘quvchilarni inoq va ma’lum maqsadni
Do'stlaringiz bilan baham: |
