|
Sinf rahbari faoliyatining mazmuni
Og‘zaki ish usuli
Amaliy ish
usullari
Kо‘rgazmali ish
usuli
Individual va
ommaviy ishlar
Majlislar,
yig‘ilishlari,
lineyka,
ma’ruzalar,
disputlari
Ekskursiyalar,
olimpiada,
musobaqalar,
tо‘garaklar,
shanbaliklar
Muzeylar, mehnat
qahramonlari
galeriyalari,
kо‘rgazmalar,
tematik stendlar
Ommaviy ishlar
siyosiy-oqartuv ishlar
siyosat, 8-mart,
mustaqillik kuni,
navrо‘z bayrami
Individual ishlarga о‘quvchilarni
qiziqtirish о‘zlashtirishi, tо‘garakda
ishtiroki kutubxonaga a’zo qilish.
62
3. Maxsus maktabda sinf rahbarining ota –onalar, jamoatchilik va mahalla
bilan olib boradigan ish turlari
Sinf rahbari tarbiyaviy ish-faoliyatining muvaffaqiyatga erishuvi kо‘p
jihatdan uning о‘quvchilar ota-onalari hamda jamoatchilik bilan mustahkam
hamkorligiga bog‘liqdir.
Boshlang‘ich sinflar о‘qituvchilari, odatda, oilalar bilan doimiy aloqa
bog‘lab turadilar. Va sinfdan boshlab maktabning oila bilan aloqasi asosan sinf
rahbarlari orqali amalga oshiriladi. Albatta, har haysi о‘qituvchi о‘quvchilar
oilalari bilan ma’lum darajada aloqada bо‘ladi, ammo bu aloqa о‘qtin-о‘qtin
bо‘ladi. Sinf rahbari esa о‘quvchilar ota- onalari bilan doimiy va muntazam
suratda aloqa bog‘lab turadi. Bu aloqa, eng avvalo, maktab va oilaning qolaversa
maxallaning о‘quvchilar tarbiyasiga bir xildi ta’sir kо‘rsatishini ta’minlash
uchun zarurdir. Sinf rahbari ota-onalar bilan uchrashar ekan, ularni maxsus
maktab talabi bilan tanishtiradi, о‘quvchilarga psixologik va korreksion ta’sir
kо‘rsatish metod va usullari tо‘g‘risida aytib beradi. U barcha ota-snalar о‘z
bolalarining diqqat-e’tibor bilan qaraydigan hamda mehribon murabbiylari
bо‘lishlari uchun harakat qiladi.
Kо‘pchilik ota-onalar sinf rahbari talabini yaxshi tushunmaydilar va
qо‘llab-quvvatlamaydilar, shu boisdan ham sinf rahbari bolalarini tо‘g‘ri
tarbiyalab boradi va maktabga uning yosh avlodni tarbiyalash borasidagi
murakkab va kо‘p qirrali tarbiyani ota-onalarga tuushuntirib boradi. Kuzatishlar
shuni kо‘rsatdiki, о‘zining tor oilaviy doirasiga biqinib olib, jamoat tarbiyasi
talablariga о‘zining alohida yо‘lini, о‘zining bolalar bilan munosabatidagi
uslubini qarama-qarshi qо‘yadigan ota-onalar ham yо‘q emas ekan .
Ba’zi bir ota-onalar о‘z bolalarini erkalatib, tantiq qilib qо‘yadilar,
ularning barcha xohishlarini bajo keltirishga harakat qiladilar, ularni mehnatdan
chetlashtirib qо‘yadilar. Bunday oilalarda bolalar hatto oddiy uy-rо‘zg‘or
ishlariga ham ishtirok etmaydilar, о‘z о‘rinlarini yig‘ishtirmaydilar, uyni
saranjomlab tozalashga, pol yuvishga va shu kabi ishlarga qarashmaydilar.
Natijada, bunday bolalar tannoz, xudbin bо‘lib о‘sadilar. Ularda qimmatli
63
xislatlarning tarkib’ toptirishda iroda va harakterlari tarkib topishiga, ularni
tushuntiradi.
Sinf rahbari murakkab va mas’uliyatli ishda, ya’ni о‘sib kelayotgan yosh
avlodni tarbiyalab yetishtirish borasida maktab, oila va maxalla hamda
jamoatchilik kuch-g‘ayratlarini birlashtirishda ayniqsa katta rol о‘ynaydi. U
keng xalq ommasi orasiga pedagogik bilimlar yotadi, ota-onalarga ularning о‘z
farzandalarini tarbiyalab yetishtirish borasidagi о‘z sharafli burchlarini yanada
yaxshiroq о‘tashlarida yordam beradi.
Jamoatchilikni bolalar tarbiyasiga jalb etish sinf rahbarining eng muhim
vazifasidir. Maxsus maktab hamisha jamoatchilikdan yordam olib keldi.
Mamlakatimizda 3-dekabr nogironlar kuni deb e’lon qilingan va bu kuni
barcha mehr-muruvvat kо‘rsatish uchun maxsus maktabga yordam beradi,
homiylik haftalari va homiylik oylari tez-tez о‘tkazib turiladi, muhtoj bolalar
kasaba uyushmasi hisobidan va mahalla, keng jamoatchilik fondi hisobidan
bepul oziq-ovqat, kiyim-kechak hamda poyabzal bilan ta’minlab kelindi.
Korxonalar, maktab, maktabgacha tarbiya hamda maktabdan tashqari bolalar
muassasalari qurilishida, ta’mirlashda hamda ularni jihozlashda faol ishtirok
etdilar.
Hozirgi sharoitda jamoatchilikning bolalar tarbiyasiga ishtiroki kengayib
bormoqda va bu ishlar mehnat jamoalarining kundalik ishiga aylanib qolmoqda.
Jamoat tashkilotlari maxsus maktablarga moddiy yordam kо‘rsatibgina
qolmasdan, balki ularning ishlari mazmunini yaxshilash tо‘g‘risida g‘amxо‘rlik
ham qilib kelmoqda. Bolalar va yoshlar tarbiyasi umumxalq ishiga aylanib
qolmoqda.
Maxsus maktab о‘quvchi oilasiga borib turish. Maxsus maktab о‘quvchi
oilasiga borib turish - ota-onalar bilan yakka tartibda ish olib borishning
birmuncha keng tarqalgan va samarali shakli sifatida qaradik. Sinf rahbari
о‘quvchi oilasiga borganda, о‘z о‘quvchisining yashash sharoiti
64
Biz tomondan tо‘zilgan reja asosida sinf rahbarining ota-onalar bilan olib
borgan ishlar haqida misol keltiramiz: maxsus maktab о‘quvchilar ota-onalari
bilan olib boriladigan ishlar shakllarini keltiramiz. Sinf rahbari о‘quvchining
ota-onasi bilan va uning boshqa oila a’zolari bilan suhbatlardan bu о‘quvchining
harakteri, uning qiziqishlari va mayllari haqida, uning о‘z ota-onalariga, oiladagi
katta-kichikka nisbatan munosabati tо‘g‘risida ma’lumotlar oldi. Shu bilan
birga, u ota-onalarga, oiladagi katta kishilarga о‘quvchining uy mashg‘ulotini
tashkil etish, uning kundalik rejimi tо‘g‘risida, shaxsiy va jamoat gigiyenasiga
rioya qilish tо‘g‘risida, bolalarni mehnatga о‘rgatish shakl hamda metodlari
Do'stlaringiz bilan baham: |
