O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti shahrisabz filiali

lokal, mahalliy, respublika
va 
transchegara
turlariga bo’linadi. 
Lokal
– bu texnogen FVlar natijasida 10dan ortiq bo’lmagan odam jabrlanadi, moddiy 
zarar eng kam oylik ish haqi miqdorining 1 ming baravaridan ortiq bo’lmaganni tashkil etadi 

---

132 
hamda FV zonasi ishlab chiqarish yoki ijtimoiy maqsadli ob'yekt hududi tashqarisiga 
chiqmaydi. 
Mahalliy
– bu texnogen FVlar natijasida 10dan 500gacha odam jabrlanadi, moddiy 
zarar eng kam oylik ish haqi miqdorining 1 mingdan to 0,5 mln baravaridan ko’p bo’lmagan 
miqdorni tashkil etadi hamda FV zonasi aholi punkti, shahar, tuman yoki viloyat tashqarisiga 
chiqmaydi. 
Respublika
– bu texnogen FVlar natijasida 500dan ortiq odam jabrlanadi, moddiy 
zarar eng kam oylik ish haqi miqdorining 0,5 mln baravaridan ortiqni tashkil etadi hamda FV 
zonasi viloyat tashqarisiga chiqadi. 
Transchegara
– bu texnogen FVlar oqibatlari mamlakat tashqarisiga chiqadi, chet elda 
yuz bergan va O’zbekiston xududiga daxl qiladi. 
TEXNOGEN TUSDAGI FAVQULODDA VAZIYATLARNING KELIB CHIQISH 
SABABLARI. 
Texnogen tusdagi halokatlarning asosiy sabablari quydagilardan iborat: 
- inshootlarni loyihalashda yo’l qoyilgan kamchiliklar; 
- texnika xavfsizligiga rioya qilmaslik; 
- ishlab chiqarishda doimiy nazoratning susayishi va ayniqsa, yengil alanga oluvchi, 
yonginga xavfli moddalardan foydala-nishda e'tiborsizlik; 
- ishlab chiqarish texnologiyasida yo’l qoyilgan xatolik, jihozlar-ni, mashina va 
mexanizmlarni o’z vaqtida ta'mirlamaslik; 
- mehnat va ishlab chiqarish intizomining pastligi; 
- qo’shni ishlab chiqarish korxonalarda yoki energetika, gaz tarmoqlarida yuz bergan 
halokat; 
- halokatlarni keltirib chiqaruvchi tabiiy favqulodda hodisalar. 
Texnogen FVlar natijasida insonlar qurbon bo’lishi, turli darajada shikastlanishi, atrof-
tabiiy muhitning, atmosfera havosining turli zaharli moddalar bilan ifloslanishi, o’simliklar 
dunyosi, hayvonot olami nobud bo’lishi, juda katta moddiy zarar ko’rishga olib kelishi kabi 
oqibatlari kuzatiladi.