O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti shahrisabz filiali



Download 4,01 Mb.
Pdf ko'rish
bet29/179
Sana02.06.2022
Hajmi4,01 Mb.
#630364
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   179
Bog'liq
fayl 1044 20210522

Tavakkalni tasniflash

«T» ni baholashda uni «foyda» bilan solishtirish ya’ni, odam hayotini 
saqlab qolish uchun pul birligi kirgizilishi taklif qilindi. Kо‘p olimlar bunga norozilik 
bildirishdi, chunki odam hayotining bahosi yо‘q. Lekin, odam hayotini saqlab qolish uchun 
qancha mablag‘ sarf qilish kerak deganda bunday baho kerakdir. Xorijda о‘tkazilgan 
tadqiqotlarga kо‘ra, odam hayoti AKSH da 650 mingdan 7 million dollargacha baholanar ekan. 
Tavakkalni aniqlash qancha taxminiy bо‘lishiga qaramay, uni aniqlashning quyidagi tо‘rt yо‘li 
mavjud: 
1. Muhandislik yо‘li statistikaga, takrorlanishlarni hisoblashga, xavfsizlikning taxminiy 
tahliliga, «xavflar daraxti» qurishga asoslanadi.
2. Modellash yо‘li (andozalash) odamga, guruhga, kasbga ta’sir qiluvchi omillar modelini 
qurishga asoslangan va h.k. Bu yо‘l bilan hisoblashga ma’lumotlar topish ancha qiyin.
3. Ekspert (tekshirish) yо‘li ma’lumotlarni ekspertlardan (mutaxassislardan) sо‘rab yig‘ishga 
asoslangan. 
4. Ijtimoiy yо‘l odamlardan sо‘rab surishtirib, aniq xulosa chiqarishga asoslangan. 


32 
Bu yо‘llar «T» ni har xil nuqtai nazardan tavsiflaydi, shuning uchun hammasi birga 
qо‘llaniladi.
Tavakkalning yо‘l qо‘ysa bо‘ladigan fikr yuritish usuli
xavfsizlik texnikasi, mutlaq 
xavfsizlikni yaratib berishga asoslangan. Ammo bunday holatni (ya’ni, T=0) yaratib berish 
amalda mumkin emas. Shuning uchun, yо‘l qо‘ysa bо‘ladigan (YQB) «T» ning fikr yuritish 
usuli qabul qilinadi. «T» о‘z ishiga texnik, ijtimoiy, iqtisodiy va siyosiy jarayonlarni oladi. «T» 
da ayrim murosalarga borishga tо‘g‘ri keladi.
Texnik tizimning xavfsizligini kо‘tarish uchun iqtisodiy imkoniyatlarning cheksiz emasligi 
ma’lum. Agar xavfsizlikka qancha kо‘p xarajat qilinsa, ijtimoiy sohalarga shuncha kam xarajat 
qilishga tо‘g‘ri keladi.
Tavakkalning YQB mintaqasi shunday minimal chegaraki, unda ijtimoy va texnik mablag‘lar 
ma’lum mutanosiblikka ega (2.1.-rasm). Tavakkalni tanlashda uni hisobga olish kerak va 
jamiyat shu bilan qanoatlanishga majbur.
Jahonning ayrim mamlakatlarida, masalan, Gollandiyada tavakkalning YQB qiymati qonuniy 
asosda belgilangan. О‘lim hodisalarining maksimal YQB darajasi bir yilda 10
-6 
deb olingan. 
Odatda, tavakkalning YQB mintaqasi 10
-8
bо‘lsa, bu juda kichik qiymat hisoblanadi.
Tavakkalning YQB mintaqasi tushunchalari bizda hali qabul qilinmagan va tо‘liq amalga 
oshirilmagan. Bunday tashqari ayrim mutaxassislar bunga tanqidiy nazar bilan qaraydilar. 
Ularning fikricha, xavfsizlikni bunday baholash insonparvarlik nuqtai nazaridan yiroqdir. 
Haqiqatda esa, hozirgi mavjud usullardan, tavakkalning YQB mintaqasi usuli 2-3 daraja jiddiy 
sanaladi.

Download 4,01 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   179




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish