O’zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti boshlang’ich ta’lim fakulteti boshlang’ich ta’lim pedagogikasi kafedrasi boshlang’ich ta’limda pedagogik diagnostika

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati.
1.Abdullayeva Sh.A. Pedagogik diagnostika va korrektsiya. – T.: “Fan va texnologiyalar” nashriyoti, 2009.
2.Abdullayeva Sh.A., Ro`ziyeva D.I. Pedagogik diagnostika va korrektsiya. – T.: TDPU nashriyoti, 2018.
3.Tolipova J.O. Pedagogik testologiya. – T.:, 2015.
5-MAVZU: BOSHLANG‘ICH SINF TA'LIM-TARBIYA JARAYONIDA O‘LCHASH VA SHKALALASHNING ASOSIY YO‘NALISHLARI
REJA:

1. 
   Pedagogik diagnostikada o‘lchash va shkalalashning maqsadi.
   
2. 
   Diagnostik shkalalash. Pedagogik diagnostikada o‘lchovning natijalari.
   
3. 
   Ma’lumotlarni tahlil etishning obektivligi.
   

Tayancha tushunchalar: Ta’lim, tarbiya, pedagogik diagnostika, Pedagogik diagnostikada o’lchash, pedagogik diagnostikada shkalalash, tashxis, nazorat.
Pedagogik diagnostikani o'tkazish yo'nalishlari. Pedagogik diagnostikani o'tkazish yo'nalishlari va tartibi quyidagicha amalga oshiriladi:
-tayyorlov yo'nalishi: anketa-so'rovnomalarni, sxema-chizmalarni, u yoki bu parametrlarni, ko'rsatkichlar jadvallarini tayyorlash;
- tashkiliy yo'nalish: diagnostika o'tkazish va uni muhokama qilish mexanizmlarini tashkillashtirish;
-pedagoglarni va o'quvchi-yoshlarning o'z-o'zini baholash yo'nalishi: har bir shaxs bilan alohida, individual tarzda ishlash;
-ma'muriyat, hamkasabalar, tengdoshlar, sinfdoshlar, ota-onalar va yoshlar tomonidan baho berish yo'nalishi;
-qo'lga kiritilgan axborotlar ishlovi va tahlili;
-tavsiyalar va takliflarni ishlab chiqish;
-pedagogik konsiliumlarni tashkil qilish va unda muhokama etilayotgan pedagogik vaziyatlar yechimini to g'ri hal etilishini ta ’minlash maqsadida tavsiyalar tizimini ishlab chiqish hamda zarur hollarda o'quv-tarbiyaviy jarayonni korreksiyalash.
Ma’lumki, pedagogik faoliyat ijodiy izlanishni talab qiladigan murakkab jarayondir. Bunda pedagogik tashxislash ijtimoiy hayotning ajralmas qismi bo'lib, o'qitish va tarbiyalash jarayoniga xizmat qiladi. Pedagogik diagnostikada o‘lchash va shkalalashning maqsadi. Ta’lim-tarbiya jarayonida o'lchash va shkalalashning asosiy yo'nalishlari mavjud. O’lchashning maqsadi - doimo ob’ekt hodisa yoki jarayonning belgilari haqida axborot olishni ko'zda tutadi. Biz ob’yektning o'zini emas, uning xususiyatlari va farqli tomonlarini o’lchaymiz. Masalan, biz stulning o'zini emas, uning balandligi, eni, bo'yi, og'irligi kabilarni o'lchaymiz. Shkalaning raqamli ко' rsatgichlari haqiqatni aniq aks ettirgan taqdirda shkalalash solishtirish jarayonini bevosita osonlashtiradi.
Miqdor haqida gapirilganda “empirik relyativ” iborasining ma’nosini tahlil qilishga to'g'ri keladi. Diktantda to'g'ri yozilgan so'zlar «empirik faktlar miqdorini» tashkil qilishi mumkin. Agar diktantda Hasan 35 so'zni, Anvar 27 ta so'zni, Umid 24 ta so'zni xatosiz yozgan bo'lsa, biz faqat Hasanda Anvarnikidan, Anvarda Umidnikidan to'g'ri so'zlar ko'pliginigina emas, balki Hasanda Umidnikidan to'g'ri so'zlar ko'pligini ham nazarda tutamiz. Empirik faktlar biri-biri bilan ma’lum munosabatda bo'ladi. Miqdoriy о’lchov buni aniq ko'rsatishi kerak. Lekin she’rni ifodali o'qib bergan o'quvchilarni, ularning axloqiy normalarga mos kelishini yoki tarbiyalanganlik darajasini bunday o'lchash qiyin. Shu sababli bugungi kunda o'lchashning darajasiga mos qo'yidagi shkalalar mavjud:
- nominal shkala;
- tartibli shkala;
- intervalli shkala;
- munosabat yoki proporsiya shkalasi.
Shkalalash. Shkalalash o’lchovi metodlaridan biri. Uning yordamida aniq psixologik hodisalarning sifat ko’rsatkichi miqdoriy baholash tarzida namoyon bo’ladi. Shkalalashning asosiy uch turi mavjud. Bular: baholash shkalasi, ranjirovka shkalasi, sotsiometrik shkalalar va h.k.