O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

Ko‘rsatmalilik metodi
Bu guruhdagi usuliyatlar shug‘ullanuvchilargaharakat faoliyatini bajarilishni ko‘rish va eshitish orqali ta’minlaydi. Ko‘rish, bajarilayotgan payitdagi eshitishham shug‘ullanuvchilardaharakat faoliyati xaqidahar tomonlama keng tasavvurhosil qiladi, bu navbatdagi takrorlash uchun taxminiy asosni kengaytiradi. Ko‘rgazmalihis qildirish nisbatan chuqurroq, tezroq va puxtaroq o‘zlashtirishga imkoniyat beradi, o‘zlashtiriladiganharakat faoliyatiga qiziqishni orttiradi. Bolalarni o‘qitishda ko‘rgazmalihis qildirishda muhim rol o‘ynaydi, chunki ularda taqlid qilish, tirik misollarga bevosita ijroni ko‘rishga intilish juda kuchli rivojlangan.
Ko‘rsatibhis ettirish shundagina qo‘l keladiki, qachonki, mashqni ijrosini ko‘rish orqali qabul kilinayotganharakat faoliyati strukturasi tushunarli va o‘quvchi ongiga yetgan bo‘lsa, ular ta’lim jarayonidagi faol va samarali faoliyatga turtki bo‘ladi. Agarda, shug‘ullanish jarayoni jonsiz, faoliyatlar nomigagina bajarilishi mumkin, bunda o‘quvchilar passiv ijrochiga aylanadi. Natijada o‘rganuvchi o‘ziningharakat faoliyatini tahlil qilishgaharakat qilmay, diqqat e’tiboriniharakatning tashqi tomoniga ko‘rinishiga qaratadi xolos, bu o‘z navbatida, psixik jarayonlarning aktivligini pasaytiradi, fikirlashning bir tomonlama bo‘lishiga olib keladi.
Jismoniy mashqni ko‘rsatish uchun qo‘yiladigan metodik talablar:
a) o‘rganilayotgan harakat faoliyatini ijodiy takrorlashga imkoniyat ochish maqsadida ko‘rsatishni komentariya qilish bilan olib borish;
b) ko‘rsatish payitida o‘quvchilarning o‘qituvchining emotsionalholatiga taqlid qilishini e’tibordan chetda qoldirmaslik orqali ta’lim jarayoniga munosabatni shakllantirish muhim ahamiyat kasb etadi.
Ko‘rsatishning mazmunini o‘qitish vazifalari mazmuniga muvofiqligi:
a) ko‘rishi orqali to‘la tasavvurhosil qilib, mashqni takrorlay bilish, harakatini bajara olmasa ta’limda samara bo‘lmaydi;
b)harakat faoliyatini egallash, o‘rganishni ko‘rsatish talab etilsa, mashq texnikasining ijrosi ko‘rsatuvda individuallashtirilishi va sport mahoratini yuqori darajada ifodalaydigan bo‘lishi lozim;
v) o‘quvchi diqqatini alohidaharakatlarga va aksentlashtirilgan zo‘riqishlarga qaratish lozim bo‘lib qolsa, ko‘rsatishda mashqning aynan o‘sha joylari takroriy, urg‘u berib, sekinlashtirilib namoyon qilinadi, aniq bo‘lmagan, palapartish ko‘rsatishlarga yo‘l qo‘yilmasligi, ijro esa o‘quvchilar tomonidan namuna sifatida qabul kilinishi kerak bo‘ladi.