O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti «Tasdiqlandi»

Metodning maksadi: mazkur metod tinglovchilarni mavzu buyicha tayanch tushunchalarni uzlashtirish darajasini aniklash, uz bilimlarini mustakil ravishda tekshirish, baxolash, shuningdek, yangi mavzu buyicha dastlabki bilimlar darajasini tashxis kilish maksadida kullaniladi.
Metodni amalga oshirish tartibi:

• 
  tinglovchilar mashFulot koidalari bilan tanishtiriladi;
  
• 
  tinglovchilarga mavzuga yoki bobga tegishli bulgan suzlar, tushunchalar nomi tushirilgan tarkatmalar beriladi ( individual yoki guruxli tartibda);
  
• 
  tinglovchilar mazkur tushunchalar kanday ma’no anglatishi, kachon, kanday xolatlarda kullanilishi xakida yozma ma’lumot beradilar;
  
• 
  belgilangan vakt yakuniga yetgach ukituvchi berilgan tushunchalarning tugri va tulik izoxini ukib eshittiradi yoki slayd orkali namoyish etadi;
  
• 
  xar bir ishtirokchi berilgan tuFri javoblar bilan uzining shaxsiy munosabatini takkoslaydi, farklarini aniklaydi va uz bilim darajasini tekshirib, baxolaydi.
  

“Aqliy hujum” metodi
Metodning maksadi: biror muammo buyicha ta’lim oluvchilar tomonidan bildirilgan erkin fikr va muloxazalarni tuplab, ular orkali ma’lum bir yechimga kelinadigan metoddir. “Akliy xujum” metodining yozma va OFzaki shakllari mavjud. OFzaki shaklida ta’lim beruvchi tomonidan berilgan savolga ta’lim oluvchilarning xar biri uz fikrini og’zaki bildiradi. Ta’lim oluvchilar uz javoblarini anik va kiska tarzda bayon etadilar. Yozma shaklida esa berilgan savolga ta’lim oluvchilar uz javoblarini koFoz kartochkalarga kiska va barchaga kurinarli tarzda yozadilar. Javoblar doskaga (magnitlar yordamida) yoki «pinbord» doskasiga (ignalar yordamida) maxkamlanadi. “Akliy xujum” metodining yozma shaklida javoblarni ma’lum belgilar buyicha guruxlab chikish imkoniyati mavjuddir. Ushbu metod tuFri va ijobiy kullanilganda shaxsni erkin, ijodiy va nostandart fikrlashga urgatadi. “Akliy xujum” metodidan foydalanilganda ta’lim oluvchilarning barchasini jalb etish imkoniyati buladi, shu jumladan ta’lim oluvchilarda mulokot kilish va munozara olib borish madaniyati shakllanadi. Ta’lim oluvchilar uz fikrini fakat OFzaki emas, balki yozma ravishda bayon etish maxorati, mantikiy va tizimli fikr yuritish kunikmasi rivojlanadi. Bildirilgan fikrlar baxolanmasligi ta’lim oluvchilarda turli Foyalar shakllanishiga olib keladi. Bu metod ta’lim oluvchilarda ijodiy tafakkurni rivojlantirish uchun xizmat kiladi. “Akliy xujum” metodi ta’lim beruvchi tomonidan kuyilgan maksadga karab amalga oshiriladi:

1. 
   Ta’lim oluvchilarning boshlangich bilimlarini aniklash maksad kilib kuyilganda, bu metod darsning mavzuga kirish kismida amalga oshiriladi.
   
2. 
   Mavzuni takrorlash yoki bir mavzuni keyingi mavzu bilan boglash maksad kilib kuyilganda - yangi mavzuga utish kismida amalga oshiriladi.
   
3. 
   Utilgan mavzuni mustaxkamlash maksad kilib kuyilganda - mavzudan sung, darsning mustaxkamlash kismida amalga oshiriladi.
   

“Akliy xujum” metodini kullashdagi asosiy koidalar:

• 
  Bildirilgan fikr - Foyalar muxokama kilinmaydi va baxolanmaydi.
  
• 
  Bildirilgan xar kanday fikr^oyalar, ular xatto TyFpu bulmasa xam inobatga olinadi.
  
• 
  xar bir ta’lim oluvchi katnashishi shart.
  

“Akliy xujum” metodining boskichlari kuyidagilardan iborat:

• 
  ta’lim oluvchilarga savol tashlanadi va ularga shu savol buyicha uz javoblarini (fikr, Foya va muloxaza) bildirishlarini suraladi;
  
• 
  ta’lim oluvchilar savol buyicha uz fikr-muloxazalarini bildirishadi;
  
• 
  ta’lim oluvchilarning fikr-goyalari (magnitofonga, videotasmaga, rangli kogozlarga yoki doskaga) tuplanadi;
  
• 
  fikr-goyalar ma’lum belgilar buyicha guruxlanadi;
  
• 
  yukorida kuyilgan savolga anik va tyFri javob tanlab olinadi.
  

“Akliy xujum” metodining afzalliklari:
muammoli savol beriladi. Fikr va g’oyalar eshitiladi va jamlab boriladi. Fikr va g’oyalar guruxlanadi. Anik va tygri javob tanlab olinadi:

• 
  natijalar baxolanmasligi ta’lim oluvchilarda turli fikr- g’oyalarning shakllanishiga olib keladi;
  
• 
  ta’lim oluvchilarning barchasi ishtirok etadi;
  
• 
  fikr-goyalar vizuallashtirilib boradi;
  
• 
  ta’lim oluvchilarning boshlanaich bilimlarini tekshirib kurish imkoniyati mavjud;
  
• 
  ta’lim oluvchilarda mavzuga kizikish uYFOtadi.
  

“Akliy xujum” metodining kamchiliklari:

• 
  ta’lim beruvchi tomonidan savolni tyFri kuya olmaslik;
  
• 
  ta’lim beruvchidan yukori darajada eshitish kobiliyatining talab etilishi.
  

3.