O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti kasb ta’limi fakulteti

2.3.1-rasm 
2. Aylana va to‘g‘ri chiziqni aylana yoyi bilan (tashqi va ichki) tutashtirish 
(2.3.2-rasm). 
2.3.2-rasm 
3. Tutashma bajarishning nazariy qoidalarini bajarishni o‘rgatish (2.3.3-rasm). 

---

42 
2.3.3-rasm
5-tavsiya:
Tarkibida tutashma elementlari mavjud bo‘lgan detal chizmasini 
tutashma qoidalariga amal qilgan holda bajarish, ya’ni, o‘quvchilarga individual 
tarzda grafik vazifa chizish uchun variantlar berish kerak. Buning natijasida 
o‘quvchining nazari va amaliy bilimi mustahkamlanadi hamda grafik savodxonligi 
o‘sadi. Biroq bunda umumiy o‘rta ta’lim maktabi chizmachilik darsligidagi 
variantlardan murakkabroq bo‘lgan vazifalar tanlanishi lozim. Ya’ni tarkibida 
tutashmaning turli turlari mavjud bo‘lgan murakkab texnik detalning ishchi 
chizmasini bajarish talab qilinsa maqsadga muvofiq bo‘ladi. 
2.3.4-rasmda tarkibida ikki to‘g‘ri chiziqni tutashtirish mavjud bo‘lgan 
detallarning chizmasi ko‘rsatilgan. 
6-tavsiya:
Mavzuni o‘qitish va uni mustahkamlash jarayonida muammoli va 
o‘yin texnologiyalardan foydalanishni joriy etish o‘quvchi (yoki talaba)ning
 
fazoviy tasavvurini rivojlantirishda eng samarali vosita hisoblanadi. Misol sifatida 
ikki aylanani (yoki ikki to‘g‘ri chiziqni, yoki aylana va to‘g‘ri chiziqni) ularning 
birida berilgan tutashish nuqtasi orqali tutashtirish talab qilinadigan masalani 
ko‘rsatish mumkin. 
 

---

43