O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti zoologiya va anatomiya kafedrasi

Boshliqichlilar tipining umuviy tavsifi. Bo‘ shliqichlilar tipiga 9000 ga yaqin tur kiradi. 
Ko‘pchilik  turlari  dengizlarda,  ayrim  turlari  chuchuk  suvlarda  uchraydi.  O‘troq,  erkin,  yakka 
yoki  koloniya  bo‘  lib  yashaydi.  Tanasi  radial  o‘qli  simmetriyaga  ega.  Simmetriya  soni 
takrorlanib turadigan organlar soniga bog‘liq. Organlar soniga binoan bo‘ shliq ichlilar 2, 4, 6, 8 
yoki undan ko‘ proq simmetriya yuzasiga ega bo‘lishi mumkin. 
     Bo‘  shliqichlilar  -  ikki  qavatli  hayvonlar.  Ontogenezda  ularning  tanasida  faqat  ikkita 
qavat, ya‘ni tashqi ektoderma va ichki endoderma hosil bo‘ladi. Bu ikki qavat mezogleya parda 
orqali ajralib turadi. Bo‘shliqichlilar tanasini odatda bir uchi ochiq, ichi bo‘ sh qopga o‘ xshatish 
mumkin. Og‘zi bir necha paypaslagichlar bilan o‘ralgan. Ozig‘i tana bo‘shlig‘ida hazm bo‘ ladi. 
Hazm  bo‘lmagan  oziq  qoldig‘i  yana  og‘iz  teshigi  orqali  chiqarib  yuboriladi.  Embriologiya 
nuqtai-nazardan bo‘ shliqichlilar tanasini gastrulaga qiyoslash mumkin. 
Hayot  kechirish  xususiyatiga  binoan  bo‘shliqchililar  o‘troq  yashovchi  poliplar  va  erkin 
yashovchi  meduzalarga  ajratiladi.  Poliplar  odatda  koloniya  hosil  qiladi;  meduzalar  esa  erkin 
yashaydi.  Lekin  poliplar  orasida  ham  yakka  yashovchi  va  sekin  harakatlanuvchi  vakillari  bor. 
Poliplar  koloniyasi  yangi  kurtaklarni  ona  polipdan  ajralib  ketmasligi  tufayli  hosil  bo‘ladi. 
Koloniya bir xil poliplardan  (monomorf  koloniya)  yoki  har xil poliplar  (polimorf koloniya)  dan 
iborat  bo‘  lishi  mumkin.  Hamma  bo‘  shliqichlilarning  otuvchi  hujayralari  bo‘ladi.  Bo‘ 
shliqichlilar Gidrozoylar, Sifomeduzalar, Korall poliplar sinflariga ajratiladi.