O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti zoologiya va anatomiya kafedrasi

3.  Doyra  kipriklilar  (Peritricha)  kenja  sinfi  vakillarining  ko‘pchiligi  o‘troq  koloniya 
bo‘lib  yashaydi.  Faqat  ayrim  turlari  yakka  yashaydi.  Uzun  poyachasi  yordamida  o‘simliklar  va 
qisqichbaqasimonlarning  tanasiga  yoki  mollyuskalarning  chig‘anog‘iga  yopishib  oladi. 
Ko‘pchilik  turlarining  poyachasi  qisqarish  xususiyatiga  ega.  Ayrim  vakillarining  poyachasi 
bo‘lmaydi.  Kipriklar  parallel  uch  qator  bo‘lib  og‘iz  atrofini  o‘rab  turadi.  Ko‘pchilik  turlari 
bakteriyalar  bilan  oziqlanib,  suv  havzalarining  biologik  tozalanishida  katta  ahamiyatga  ega. 
Bunga misol tariqasida chuchuk suvlarda ko‘p uchraydigan suvoykalar (Vorticella)ni ko‘rsatish 
mumkin  (20-rasm).  Suvoykalar  yakka  yashaydi,  tanasi  qo‘ng‘iroqsimon  gulga  o‘xshash  bo‘lib, 
uzun  qisqaruvchi  ipcha  yordamida  biron  substratga  yopishib  turadi.  Suvoyka  poyachasini 
tashlab,  dayduvchi  (erkin  suzib  yuruvchi)  stadiyasini  hosil  qiladi.  Koloniya  hosil  qiluvchi 
Zoothamnium  arbuscula  bitta  umumiy  poya  orqali  birlashadigan  8-9  ta  shoxchalardan  iborat. 
Har bir shoxchada o‘nlab mayda individlar va 1-2 ta yirik individlar joylashadi. Yirik individlar 
kipriklar  hosil  qilib,  umumiy  poyadan  ajralib  chiqadi  va  suzib  ketadi.  Ulardan  yangi  koloniya 
rivojlanib chiqadi.