|
CHaqaloqlar adaptatsiyasi va hamshiralik parvarishi.
Kerakli jixozlar:
Infraqizil nurlatgich, muolaja stoli, doka, togora, oqliklar, chaqaloqlar krovati, xarorat o‘lchagich, dez eritma, steril material (paxta sharchalari, paxtali yogoch chuplar), o‘ramda yoki bikslarda, pinset (xar bir bolaga aloxida) o‘ramda, shpatel(xar bir bolaga aloxida) o‘ramda, steril materiallarga lotok (o‘ramlarni mustaxkam joylashtirish xajmida), ishlatilgan materiallar uchun lotok, steril oqliklar o‘ramda, tibbiy qo‘lkoplar (bir martalik yoki dezinfeksiyalangan), suv utkazmaydigan zararsizlantirilgan fartuk, suyuk sovun yoki bolalar va xodimlar uchun aloxida o‘ramlarda;
. Normal CHaqaloqni xolatini baxolash: etuklik belgilari. (Apgar shkalasi buyicha baxolash 4.2.1.ga karang)
1) Mushaklar tonusi: kuchsiz
2) SHish darajasi: shishgan
3) Terining qalinligi, rangi, tinikligi: ingichka, qizil, tinik
4) Birlamchi tukchalar: normal xolatda tukchalar soni kam
5) kulok suprasining kattikligi: yumshok
6) tashqi jinsiy a’zolar: o‘g‘il bolalarda moyaklar bo‘lishi, qizlarda jinsiy lablarning rivojlanganligi.
Dikkat punktlari:
1) Bola kuzatish vaktida kiyimsiz bo‘lganligi sababli xonadagi xaroratni kuzatib borish kerak. (masalan, kuzatish infraqizil nurlari ostida olib boriladi)
2) Bolaga xavfsizlik sharoiti tug‘diriladi.(tushib ketmasligini oldini olish uchun infraqizil nurlatgichda, muolaja stolida tusiklar bo‘lishi kerak)
3) qo‘llarni doimiy tartibda yuvish, xamda bola bilan mulokot kilayotganda isitish. (uzuk, soat va boshka aksessuarlarni echish)
. Ona va bola palatada birga bulganida CHaqaloqni parvarish kilishni bilish (gigienasi, ovqatlantirish, chikarishlari, uykusi, kiyimlari).
Ona va bola palatada birga bulganida CHaqaloqni parvarishini birinchi kuni xamshira olib boradi. Agar tug‘ruqdan keyin asoratlar bulmasa ona uzi bolaga karaydi va kerakli parvarish olib boradi. Xamshira onaga muolaja maksadini tushuntirib berishi, olib borilishini urgatishi vat tugri bajarilaetganini nazorat kilishi shart. Keyingi kunlarda tug‘ruqqa yordam kursatuvchi muassasada ona CHaqaloqning parvarishida aktiv ishtirok etishi lozim. Bunda u tezrok bilim olib emizish, ter iva shillik kavatlar tualetini, yurgaklashni va kiyintirishni, tana xaroratini ulchashni, ogirligini ulchashni,kerakli gigienik talablarni bilish malakalarini mustaxkamlab boradi.
1) Gigiena.
CHo‘miltirishdan tashqari xamma gigienik muolajalarni bajarish (chumiltirishni xar kuni ertalab xamshira olib boradi).
CHaqaloqlarda moddalar almashunuvi yukori bulganligi uchun kisman artish, dumbalarni va boshka tana kismlarini yuvish olib boriladi. SHuningdek seboreyali ekzema yuzaga kelishi xavfi bor, yuzini shikastlamaydigan sovunda yuvishimiz kerak. Dumbalar eroziyasida vannochkalar kilishimiz lozim. SHuningdek ichki kiyimlari va oqliklarini tozaligiga e’tibor berishimiz lozim.
2) Ovqatlanish
13 noyabr 2003 yildagi 500 – buyrukka asosan ona va bola birga bo‘ladigan palatalarda ko‘krak bilan emizish amalga oshiriladi.
3) CHikarishlar.
CHaqaloqlarda axlat ajralishi va siydik chikarish ixtiyorsiz bulib u reflektor ravishda siydik kopi va tugri ichak tulishi bilan amalga oshadi. Zaruriyatga karab oqliklar almashtiriladi. Oqliklar almashtirilayotganda dumbalari terisining xolati, kindik terisi atrofida bichilish yukligi kuzatiladi va son chikishlari bulmasligiga axamiyat beriladi.
4) Uyku.
CHaqaloqlarda kunning ko‘p kismini uyku egallaydi. Ular shovkinga juda sezgir bo‘ladilar (Moro refleksii). SHuning uchun tin chuyku uchun sharoitlar yaratilishi kerak ( xona xarorati va namligi, shovkin, ventilyasiyasi va boshkalar). Asosan CHaqaloqlar emizish vaktida va oqliklar almashtirilayotganda uygok bo‘ladilar.
5) Kiyimlari.
Doimo kiyimlariga axamiyat berish lozim, ularni tashqi muxit xaroratiga karab kiyintiriladi.
CHaqaloqlar kiyimlari iloji boricha uyidan etkaziladi. Ular toza va ikki tomonlama dazimollangan bo‘lishi kerak. Agar CHaqaloqning kiyimlari bo‘lmasa, ko‘krak kafasini bosish taqiqlangan xolda erkin yo‘rgaklanish tavsiya etiladi, bu bolani xarakat aktivligini ta’minlaydi.
Kiyimlar paxta matodan, nafas oladigan, yumshoq bo‘lishi kerak. Uy sharoitida yuvilgan oqliklar sovundan va boshqa kir yuvuvchi vositalardan to‘lik chayilishi lozim.
. Uy sharoitida CHaqaloqni parvarish qilish: gigienik malakalar (tana xaroratini ulchash, kindikni parvarishlash)
1) CHaqaloqlarda tana xaroratini ulchash bir kunda bir marta olib boriladi (kerak bulganda ikki marta), qo‘ltik osti xarorati ulchanadi.
Termometr qo‘ltik ostiga kuyiladi, uchi chukurlikka zich tegib turishi kerak.
SHuningdek CHaqaloqlarda buyin soxasida burmalari bulib, u erga termometrni kuyish va ulchash mumkin.
2) Kindikni parvarishlash.
Tug‘ruqxonadan chikarilayotganda kindik soxasi kurigan bulsa va xech kanday asoratlar bulmasa, kindik parvarishini olib borish shart emas.
1) Kindik koldigi bor bulsa: chumilitirishdan so‘ng kindik parvarishi olib boriladi.
Kindik atrofidagi nam koldiklar pinset va paxta sharchalari yordamida artiladi.
kindik atrofidan qon ketish aniklanganda (infiltratsiyada) dez. eritmaga xullangan paxta sharchalari zararsizlantiriladi.
Kindik koldigi tushganda: agar kindik tushgan soxa kuruk bulsa parvarish shart emas. Agar qon ketish va surunkali yalliglanish natijasida granulyasiya asoratlari bulsa:
Granulyasiya soxasi dez. eritmalar (spirt, margansovka) bilan zararsizlantiriladi. Kutliklar kindik soxasini shikastlashi mumkin, bu qon ketishga olib kelishi mumkin. Bunday xolatlarda kindikni zararsizlantirish lozim.
Sayr kilishni tashkil qilish.
Toza xavo, oftob CHaqaloqqa ona sutidek zarur. Sayrni tug‘ilgandan so‘ng 40 kundan keyin utkazish mumkin. Kuyosh nuri ( tugri tushayotgan kuyosh nurlaridan asrash kerak), raxitni oldini olishda yordam beradi. Tashqi muxitga sekin-asta urganishi
uchun sayr vaktini sekin- asta ko‘paytirish kerak.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
