|
Uyga vazifa Uqish,yozib kelish,mavzu xaqida yangi ma’lumotlarni yigish.
1.G.Jalilov.-Bolalar kasalliklari va ularning anatomik-fiziologik xususiyatlari.
2.I.A.Svyatkina.-Bolalar kasalliklari.
Kushimcha adabiyotlar.
1.X.SHodmonov.-Asab va ruxiy kasalliklari.
2.Pediatriya jurnali №1
3.Sixat salomatlik jurnali№4
Elektron saytlar: w w w.ped ru/zdorove
WWW.pedagog.uz
WWW.bilim.uz
WWW.referat.uz
WWW.ziyonet.uz
2.Mavzu: Bolalar organizmining anatomik- fiziologik xususiyatlari
Dars rejasi
1. Nafas tizimining anatomik- fiziologik xususiyatlari
2.yurak-kon tomir tizimining anatomik- fiziologik xususiyatlari
3.kon iщlab chikarish tizimining anatomik- fiziologik xususiyatlari
Ma’ruza matni
Nafas tizimi – a’zolarga kislorod kirishi va karbanat angidirid gazinig ortiqchasi chiqarib yuborish uchun xizmat qiladi.Tuzilishi:burun bushligi,xalqum-xiqildoq,kekirdak,bronxlar,bronxiolalar,alveolalar va upka tuqimasi kiradi.Alveolalarda surfanktat moddasi ishlab chiqiladi bu bronxlarni namlab turadi,nafas olish chiqarishni tenglashtirib, xavo almashinishini taminlab turadi turadi.Ilk nafas olish ichki ximoretseptorlardan kelgan turtkilar nafas markazini ta’sirlantiradi.
Qushimcha bushliqlar: G‘alvirli va gaymor bushliqlari bolalarda tuliq shakllanmagan, peshona bushligi esa yuq buladi. 1 yoshdan kiyin bu bushliqlar rivojlana boshlaydi. Xiqildoq varonkasimon bulib kattalarga nisbatan uzun buladi.Traxea va bronxlar nisbatan bir biridan torligi bilan farq qiladi. SHilliq pardasi qon va limfa tomirlari bilan yaxshi ta’minlangan. Yutal refleksi bolalarda bolalarda kam rivojlangan. SHilliq pardalardagi epiteliy tukchalar nafasni namlab ilitib utkazish mexanizimini boshqaradi. Nafas bolalarda kattalarga nisbatan ancha tez,bu alveola va atsinuslar etarlicha rivojlanmaganligi uchun kislorodga bulgan talabni oshiradi,bunga tez-tez nafas olish orqali erishiladi.Bolalar bolalikni 6-oyigacha puerel’ nafas oladi ,10-12 yoshga kelib bolalar aloxida ugil bolalar korin,qiz bolalar kukrak tipida nafas oladi.
yoshi
|
Nafas soni 1minutda
|
1 kg vazniga tugri keladigan DNX
|
CHaqoloq
|
40-60
|
180-200
|
1-12 oy
|
30-35
|
190-230
|
1-3 yosh
|
25-30
|
200-220
|
4-6 yosh
|
23-25
|
180-200
|
7-11 yosh
|
20-23
|
150-180
|
12-15 yosh
|
17-19
|
100-120
|
Katta bolalarda kattalar singari minutiga 16-21 marta nafas ola boshlaydi.
YUrak – qon tomir tizimi-bola tug‘ilgandan yuldosh orqali qon aylanish tuxtaydi va kichik va katta qon aylanish doirasi ishga tusha boshlaydi.Bolalarda tugilganda Batalo yuli,oval teshiklari yopiladi.Anotomik jixatdan chaqoloqlikning 5-6 oyda bitib ketishi kerak.CHaqoloq yuragi tugilganda shar shaklda buladi 20-25 gramni tashkil etadi,tana massasini 0,8% ni tashkil etadi,kattalarda 0,5% ni tashkil etadi.Bola ulgaygan sari tuqimalar shakllanishi va biriktiruvchi tuqimalar rivojlanib boradi.CHaqoloq yuragi yuqori va va kundalang joylashgan buladi 2 yoshdan kiyin yurak urishi 5-qovurga orasida aniqlanadi.Arteriya qon tomiri bolalarda keng buladi.arteriyaga nisbatan vena qon tomirlari keng buladi.Puls-kattalarga nisbatan tez uradi. Bola yoshi ulgaygan sari qon bosimi ortib,puls kamayib boradi.
YOshi
|
1 daqiqada puls
|
A\B mm sm ust
|
A\B mm sm ust
|
|
|
sistolik
|
diastolik
|
CHaqoloq
|
140
|
76
|
-
|
1yosh
|
120
|
80
|
40
|
2
|
105
|
90
|
45
|
3
|
100
|
95
|
45
|
5
|
90
|
100
|
50
|
8
|
85
|
105
|
55
|
10
|
80
|
110
|
60
|
12
|
80
|
115
|
70
|
15
|
75
|
120
|
80
|
Bolalarda qon bosimini aniqlash formulasi 76+2 x n bola oyi
Katta yoshdagi bolalarda 100+n yoshi Mazurin buyicha.Qon aylanishi bolalarda kattalarga nisbatan tezroq-chaqoloqlarda 12 soniya,3 yoshda-15 soniya,kattalarda 22 soniyadan iborat.
Qon ishlab chiqarish.
Odam qoni tarkibi plazma va shaklli elementlardan tuzilgan -eritrotsit,leykotsit,trombotsitlardan tuzilgan,chaqoloqlarda 6 oygacha jigar ishlab chiqadi, kiyinchalik suyak iligi,taloq,limfa tugunlari bu vazifani bajaradi.Qon gemopoez yunalishi buyicha ishlab chiqariladi,2 ta yul bulib-mielotsitopoez va limfatsitopoez xujayralardan Tva V limfotsitlarga,granulotsitlar,megakariotsitlar,eritrotsitlarga bulinadi.Umumiy qon xajmi katta bolalarda 4-7 litrga etadi.
kursatgich
|
chaqoloqlarda
|
Kukrak yoshda
|
1 yoshdan oshganda
|
Gemoglobin
|
170\240
|
110-120
|
125-155
|
Eritrotsitlar
|
4.5-7.5
|
3.5-4
|
4.3-5
|
Leykotsitlar
|
10-30
|
9-11
|
6-8
|
ECHT
|
2-3
|
3-5
|
4-5
|
Neytrofillar
|
60-70
|
15-40
|
60
|
Limfotsitlar
|
20-30
|
55-70
|
35
|
Trombotsitlar
|
200-300
|
200-300
|
200-300
|
NAZORAT SAVOLLARI
Pnoe-nima
Apnoe-nima
Taxipnoe-nima
Bradipnoe-nima.
UTS-upkani tiriklik sigimi nima6 Gemopoez-nima
ECHTnima
Umumiy kon analizi
Qon ishlab chiqarish tizimi
Kichik va katta qon aylanish doirasi
Tayanch iboralar
Pnoe-nafas
Apnoe-nafas tuxtashi
Taxipnoe-nafas tezlashishi
Bradipnoe-nafas sekinlashishi.
UTS-upkani tiriklik sigimi
Gemopoez-qon xujayralari
ECHT-eritrotsitlarni chukish tezligi
Do'stlaringiz bilan baham: | 
