O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi namangan davlat universiteti ijtimoiy-iqtisodiy fakul‘teti

Sotsial darvinizm — ijtimoiy evolyusiyaga qarash bo‗lib, guruhlar va 
jamiyatlar o‗rtasidagi kurash taraqqiyot manbai ekanini ta‘kidlaydi. 
Sotsializm  —  hozirgi  ijtimoiy  ishlab  chiqarishning  jamoaviy  asosga 
ega  ekanini  va  ijtimoiy  tenglikka  erishish  zarurligini  ta‘kidlaydigan  siyosiy 

---

 
158 
g‗oyalar tizimi. 
Sotsiobiologiya  —  odamlar  va  hayvonlar  xulq-atvorini  biologik 
tamoyillar atamalari yordamida tushuntirishga harakat qiladigan yondoshuv. 
Sotsiogeografiya (lot. ―societe‖  - jamiyat va ―grapho‖  - tasvirlayman) 
— jaiiyatning hududiy taqsimlanishi, ijtimoiy tarkibi hamda mazkur tarkibiy 
jihatlarning  o‗zaro  aloqadorligi  masalalarini  o‗rganuvchi  fan.  ?amiyatni 
ijtimoiy  geografik  jihatlardan  tadqiq  etilishi  unga  nafaqat  tahlil  nuqtai 
nazaridan,  balki  yakuniy  xulosalarga  kelish,  umumlashmalar  qilish  (sintez) 
talabi  bilan  yondashuvni  ham  taqozo  etadi.  Ijtimoiy-iqtisodiy  muhitga 
sintetik  yondashuv  voqelikning  o‗zaro  uyg‗un  amal  qilish  xususiyatidan, 
ya‘ni  integral  mohiyatidan  kelib  chiqadi.  Geografik  yondashuv  tamoyillari 
hududiy,  yaxlit,  mahalliy  va  global  shart-sharoitlarni  puxta  hisobga  olishni 
taqozo  etadi.  S.  asosan  statistika  manbalariga,  shuningdek,  konkret 
sotsiologik  tadqiqotlarning  ishonchli  natijalariga,  rasmiy  ma‘lumotlar  va 
hujjatlarga tayanib ish ko‗radi. Ayni vaqtda, S. mazkur ma‘lumotlarni qiyosiy 
o‗rganish  hamda  tahlil  etish  asosida  jamiyatdagi  siyosiy,  iqtisodiy, 
demografik  ahvolning  territorial  o‗ziga  xosliklari,  siyosiy-axloqiy 
o‗zgarishlarga  doir  holatlarning  hududiy  taqsimlanishi  masalalarini 
umumlashtirib o‗rganadi.