O’zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi navoiy davlat konchilik instituti

Tegirmonning ishlab chiqarish unumdorligini aniqlash

SHarli va sterjenli tegirmonlarning ishlab chiqarish unumdoligi bir kancha omillarga bog’lik: rudaning yanchiluvchanligi, dastlabki va oxirgi mahsulotning o’lchami; tegirmonning turi va o’lchami, koplamaning shakli; tegirmonning yanchuvchi vosita bilan to’ldirilish darajasi; yanchuvchi vositaning granulometrik tarkibi, shakli, zichligi va qattiqligi, tegirmon barabanining aylanishlari soni; bo’tananing zichligi, tegirmon ichida aylanuvchi yukning kattaligi; klassifikatsiyalovchi moslamaning ishlash samaradorligi va x.k.

Rudaning yanchiluvchanligi va boshqa sharoitlari keng o’zgarib turishi mumkinligi tufayli, tegirmonning ishlab chiqarish unumdorligi katalog va ma’lumotnomalardan emas, balki hisoblashlar orqali aniqlanadi.

Ko’pincha tegirmonlarning ishlab chiqarish unumdorligini hisoblash uchun ikkita usul: solishtirma ishlab chiqarish unumdorligi va yanchish samaradorligi bo’yicha hisoblash ishlatiladi.

Solishtirma ishlab chiqarish unumdorligini dastlabki ruda bo’yicha yoki ko’pincha yangidan hosil bo’layotgan hisoblanuvchi sinf (-0,074mm) ni tegirmon barabanining xajm birligiga nisbatidan aniqlanadi, keyin esa tegirmonning umumiy ishlab chiqarish unumdorligi hisoblanadi. Yanchish samaradorligi tonnalardagi tayyor mahsulot yoki tonnalarda yangidan hosil bo’layotgan hisoblanuvchi sinfning 1kVt.soat sarflangan energiyaga nisbatidan aniqlanadi, keyin tegirmonning istehmol qiladigan quvvatini xisobga olib umumiy ishlab chiqarish unumdorligi hisoblanadi. Loyixalanayotgan tegirmonning solishtirma ishlab chiqarish unumdorligi va yanchish samaradorligini aniqlashda amalda ishlab turgan, tegirmonlari optimalga yaqin sharoitda ishlovchi rudaning hususiyatlari va yanchish jarayoni yetarli darajada barqaror boyitish fabrikasida olingan ma’lumotlardan foydalaniladi.