O’zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi navoiy davlat konchilik instituti

2-AMALIY ISH

Mavzu: Maydalash va g’alvirlash sxemalari parametrlarini hisoblash va tanlash
Ishdanmaqsad: Maydalash va g’alvirlash sxemalari parametrlarini hisoblashni o`rganish
Hisoblash uchun dastlabki malumotlar:

Fabrikaning unumdorligi – 10000 t/sut.

Eng yirik ruda bo`lagi o`lchami D_max=1000 mm;

Maydalangan mahsulot tarkibidagi eng yirik ruda bo`lagi o`lchami, d_max=10 mm.

Maydalashning ratsional sxemasini tanlashda maydalash bosqichlari soni va alohida bosqichlarda dastlabki va nazorat g’alvirlash jarayonlarini ko`zda tutish zaruriyati hisobga olinadi.

Maydalash bosqichi soni ruda o`lchamining dastlabki va oxirgi qiymatlari nisbati orqali aniqlanadi.

Umumiy maydalanish darajasi

S_um=
Ga ushbu holatda faqatgina uch bosqichli maydalash sxemasini qo`llash orqali erishish mumkin.

Agar S₁= S₂ = S₃ deb olsak, unda, o`rtacha maydalanish darajasi

S_o`r=

bo`ladi.

Oxirgi maydalash bosqichida nazorat g’alvirlash o`rnatilganda birinchi va ikkinchi bosqichda maydalanish darajasi o`rtacha maydalanish darajasidan kichik bo`lishi kerak.

Quyidagi maydalanish darajalarini qabul qilamiz:

S₁=4; S₂ =4,2; S₃ =6.

Har bir maydalash bosqichidan so`ng mahsulotning nisbiy maksimal o`lchamini aniqlaymiz:

I bosqichdan so`ng

d₁=

II bosqichdan so`ng

d₂=

III bosqichdan so`ng

d₃=

Har bir bosqich uchun maydalagichning mahsulotni bo`shatish tuynugi eni aniqlanadi:
i=D/Z

bu yerda:

D – maydalagichga tushadigan rudaning maksimal o`lchami, mm;

Z –maydalangan mahsulotning eng yirik bo`lagi o`lchamini maydalagichning mahsulotni bo`shatish tuynugi eniga nisbati. O`rtacha qattiqlikdagi yirik rudalarni maydalashda Z₁=1,5; o`rtacha maydalash uchun - Z₂ = 2 va mayin maydalash uchun - Z₃=2,5 deb qabul qilamiz.

Unda,





Birinchi bosqich maydalashda maydalagichning mahsulotni bo`shatish tuynugi katta (>100 mm) bo`lganda mayda rudalar maydalagich va dastlabki g’alvirdan erkin holda o`tib ketadi. Bu esa maydalash-g’alvirlash tugunini o`tkazuvchanlik qobiliyatini oshishiga olib keladi. Shuning uchun tanlangan maydalagich g’alvir o`rnatilmagan holda dastlabki mahsulot bo`yicha belgilangan unumdorlikni 15-20% zahira bilan taminlasa, u holda dastlabki g’alvirlash ko’zda tutilmaydi. Agar g’alvir o`rnatmaslik ikkita yirik maydalagich o`rnatishga olib kelsa, u holda maydalagichni dastlabki g’alvirlash bilan o`rnatish variantida to`xtaladi. Chunki ikkinchi maydalagichni o`rnatish kapital xarajatlarni ikki marta oshishiga olib keladi.

Yirik maydalagichlarni tanlashda shuni e`tiborga olish kerakki, bir dona KKD-1500/180 o`rniga ikki dona KKD-1200/150 tanlash maqsadga muvofiq.

Shunday qilib, bosqichdan avval dastlabki g’alvirlash jarayoni kam hollarda qo`llaniladi va uni qo`llash maxsus asos talab qiladi.