O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti texnik ijodkorlik va dizayn fanidan ma’ruzalar matni bilim soxasi: 100000-Ta’lim Ta’lim soxasi: 140000-O’qituvchilar tayyorlash va

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR.

1. O`quvchilarning texnik ijodkorligi. P.N.Andrianov, Toshkent. O`qituvchi 1989

2. Texnicheskoe tvorchestvo uchashixsya. YU.S.Stalyarov. M. «Prsoveshenie» 1989g.

4.

To`garak ishlarini tashkil qilish.

Mamlakatimizda yosh avlodni texnika soxasidagi sinfdan tashqari ijodiy

faoliyatini rivojlantirishga doimo katta ahamiyat berib kelindi. Xukumatimiz

bolalar bilan olib boriladigan sinfdan tashqari ishlarni eng muxim tarbiya vositasi

deb hisoblab, pedagoglar diqqat e`tiborini ana shu ishlarni tashkil etish zarurligiga

qaratishlari sababli dastlabki yillardayoq yosh tabiatshunoslar va texniklar

ommaviy xarakati vujudga keldi va tez rivojlandi. Tashkilotlar tashabbuslari bilan

maktablardan tashqarida xarakteri hamda tashkiliy strukturasi jixatdan xar xil

bolalar birlashmalari, klublar, maydonchalar, sektsiyalar vujudga kela boshladi va

bu birlashmalarning asosiy maqsadi bolalar va o`smirlarning tashkiliy faoliyati

orqali ularni tarbiyalashning ijtimoiy-siyosiy yo`nalishini ta`minlashdan iborat.

1918 yilda maktabdan bolalar muassasasi – yosh tabiatsevarlarning biologiya

stantsiyasi tashkil topdi va tez orada yosh tabiatshunoslarning K.A.Timiryazov

nomidagi Markaziy biologiya stantsiyasiga aylantirildi.

Bolalar biologiya stantsiyasini tashkil etish bilan bir paytda o`quvchilarning

texnik xavaskorlik va ijodkorligini yo`lga qo`yish borasida ham bir muncha ishlar

amalga oshirildi.

1918-20 yillardayoq maxalliy zavod va fabrikalar yordami bilan juda ko`p

maktablarda va bolalar klublarda to`garaklar hamda ustaxonalar ochildi. Ularda

bolalar darslardan bo`sh vaqtlarining bir qismini mazmunli o`tkazdilar:

o`yinchoklar yasash, duradgorlik, muqovachilik, tikuvchilik, etikdo`zlik, tokarlik,

---

54

slesarlik ishlari bilan shug`ullanadilar. Shu bilan birga, bolalarda ijodiy ishga

kuchli ishtiyoq vujudga keldi.

O`quvchilarning o`qishdan tashqari vaqti ular hayotida katta o`rin tutadi. Shu

sababli bu vaqtni to`g`ri tashkil etishda, undan dam olish uchun, qiziqqan ishlari

bilan shug`ullanishi uchun, sayr tomosha uchun oqilona foydalanishda ularga

yordam berish zarur. Barcha formalardagi sinfdan va maktabdan tashqari

ishlarning chuqur ichki mohiyati o`quvchilarni ijtimoiy foydali faoliyatga aktiv

jalb qilish, ularning tashabbusi bilan mustaqilligini rag`batlantirish, individual

qiziqishlari, mayl va qobiliyatlarini rivojlantirishdan iboratdir. O`quvchilarning

o`qishdan tashqari ishlariga pedagogik rahbarlikning xususiyati ularga faqat dars

mashg`ulotlarida emas, balki boshqa ijtimoiy tashkilotlar orqali, sinfdan va

maktabdan tashqari xar xil tadbirlar orqali, o`quvchilarni texnik ijodkorlikka

bevosita jalb etish orkali ham tarbiyaviy ta`sir ko`rsatishni amalga oshirishdir.

O`quvchilarning texnik masalalarni echish va bu echishlarni xarakatli

modellar yoki tajriba namunalarining texnik loyixalari, maketlari sifatida ifodalash

bilan bog`lik amaliy faoliyatini o`quvchilarning texnik ijodkorligi deb atash qabul

qilingan.

Umumta`limiy

vazifalar