O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti «Geografiya» kafedrasi

Uxshashlik metodini
kullash jaraenida bir necha boskichlardan iborat 
tadkikot ishlarini amalga oshiriladi, ayniksa uxshash tabiiy komplekisni kidirib 
topish boskichi juda xam ma‘suliyatlidir. 

---

136 
Formalashtirilgan metodlar -
Umumiy belgilarining xarakteri va 
xarakat pirintsiplari buyicha bashoratli ekstrapolyatsiya, statistik , analitik
modellashtirish va boshkalarni birlashtiriradi .Bashoratlashtirada keng 
kullaniladigan metodlardan biri kelajakda tarakkiyot yunalishining 
ekstrapolyatsiya kilish metodidir. Ushbu metod matematika statistikaga 
asoslangan xolda amalga oshiriladi . 
"Ekspert
" so'zi lotin tilida "tajribali" degan ma'noni bildiradi. Ekspert — 
biror sohada ekspertiza o'tkazuvchi mutaxassisdir. Masalan, qurilish, geologiya, 
qishloq xo'jaligi, suv xo'jaligi, atom energetikasi, mashinasozlik va h.k. sohalar 
bo'yicha ekspertiza asosan loyihalanayot-gan muhandislik inshootining atrof-
muhitga ta'sirini baholash yu-zasidan o'tkaziladi. Ekspertizalar geografik va 
ekologik ekspertizaga bo'linadi. 
Geografik ekspertiza
deb, loyihalanayotgan muhandislik inshootining 
atrof-muhit talablariga mos kelish-kelmasligini aniqlashga aytiladi. 
Ekologik ekspertiza
deb, inson faoliyatining geografik muhit bio-logik 
(o'simlik, hayvonot dunyosi va mikroorganizmlar) qismiga ta'sirini baholashga 
aytiladi 
Inson omili.
Bunga moddiy va ma'naviy ne'matlar yaratish uchun maxsus 
kasbiy tayyorgarlikka ega bo'lgan odamlar kiradi. 
Moddiy omil.
Tabiiy (yer) va inson tomonidan yaratilgan (raa-shinalar, 
texnika, inshootlar) mehnat vositalaridan iborat. 
Mehnat qurollari
. Mazkur omilga qayta ishlanmaydigan, ishlab chiqarishda 
bevosita foydalaniladigan tabiiy moddalar kiradi (masalan, shaxtadagi ko'mir, ruda 
va h.k.).