O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta`lim vazirligi namangan davlat universiteti

Ishlab chiqarishda titrash va uning ko`rinishlari.
 
Mashinalarning yoki uning 
detallarini mexaniq tebranishlari titrash deb yuritiladi. Davlat standartiga ko`ra titrash 
odamga uzatishish (ta`sir etish) usuli, ta`sir yo`nalishi va yuzaga kelish manbai 
bo`yicha klassifikatsiyalanadi. 
-Odamga uzatish (ta`sir etish) usuli bo`yicha titrash, umumiy titrash (odam 
tanasiga tayanch yuza orqali uzatiladi) va lokal titrashlarga (odam qo`li orqali 
uzatiladi) bo`linadi. 
3-rasm. Shovqindan himoyalovchi quloqchin: 1-plastmassali korpus; 2-shisha vata; 3-
jipslashtiruvchi prokladka; 4-chexol. 
-Tebranish yo`nalishi bo`yicha titrash ortogonal koordinatalar sistemasining o`qlari 
bo`ylab ta`sir etuvchi titrashlarga bo`linadi. 
-Yuzaga kelish manbai bo`yicha titrash umumiy titrash, transport titrash, 

---

81 
texnologik va transport-texnologik titrashlarga bo`linadi. 
Titrash chastota, amplituda va tezlik bilan xarakterlanadi. Titrashning barcha 
diapazon chastotalari oktav polosalariga bo`lingan ya`ni: 1; 2; 4; 8; 16; 32; 63; 125; 
250; 1000; 2000 Gts. Bundan tashqari titrashni xarakterlashda titrash parametrlari 
darajasi ham qo`llaniladi. 
Titrashning asosiy xarakteristikasi tebranish tezligi darajasining spektrlari 
hisoblanadi. Tebranish tezligi darajasi L (dB),
L = 10lg
v
d
2
/
v
0
2

= 20lg
v
d
 / v
0 
,
tenglamasi orqali aniqlanadi. 
Bu erda 
v
d
 
- o`lchash no`qtasidagi tebranuvchi tezlik; 
v
0
–
tebranuvchi tezlikning bo`sag’asi (kuchsiz) qiymati, 
v
0
=5

10
-8
m/s.