O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muxandislik-texnologiya instituti



Download 2,02 Mb.
Pdf ko'rish
bet3/238
Sana28.06.2022
Hajmi2,02 Mb.
#712739
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   238
Bog'liq
O�zbekiston respublikasi oliy va o�rta maxsus ta�lim vazirligi n

Tayanch iboralar
Sort – bu ma’lum tur mahsulotlarning bir yoki bir nechta sifat 
ko’rsatkichlari bo’yicha me’yoriy xujjatlarda o’rnatilgan sifat gradastiyasidir 
Iste’molga yaroqlilik
– bu mevalarning shunday pishganlik darajasiki, bunda mevalar tashqi 
ko’rinishi, ta’mi, rangi, shakli va konsistenstiyasi kabi ko’rsatkichlari bo’yicha eng yuqori 
sifatga ega bo’ladi
 
 



Shakli.
Ko’pchilik ho’l meva va sabzavotlar uchun ularning shakli ham muhim 
ahamiyat kasb etib, qayd etiladigan ko’rsatkichlardan biri sanaladi. Standartlarda urug’li va 
ko’pchilik danakli mevalar shakli bo’yicha aynan shu meva va sabzavot tipiga mos bo’lishi 
ko’rsatiladi. Ularning shakli bo’yicha aynan shu tipga mos bo’lmasligi esa, ularning pastki tovar 
navlariga o’tkazilishiga asos bo’ladi. Masalan, kechpishar olmalar shaklining aynan shu tipga 
mos bo’lmasligi va o’lchamlarining kichikligi, ularni ikkinchi navga, hatto uchinchi navgacha 
tushirishga olib keladi. 
Ba’zi sabzavotlar uchun (karam, lavlagi, ko’katlar) standartlarda shakliga talablar 
keltirilmaydi, ba’zi sabzavotlar uchun (kartoshka) shakli har xil bo’lishiga yo’l qo’yilmaydi, 
ba’zilar uchun (sabzi, pomidor, petrushka) esa qo’ng’ir-qiyshiq shakllar bo’lishiga yo’l 
qo’yilmaydi. Piyoz, sarimsoq, qalampir, baklajan, qovun, tarvuz, oshqovoq singari sabzavotlar 
esa standart talabi bo’yicha ma’lum botanik navga mos bo’lishi kerak. 
Meva va sabzavotlar sirtining holati.
Meva va sabzavot sirtining holati yuzasining 
quruqligi va tozaligi bilan xarakterlanadi. Sirtining nam bo’lmasligi ko’pchilik zararli 
mikroorganizmlarning rivojlanishi uchun noqulay sharoit hisoblanadi. Meva va sabzaotlar 
yuzasining nam bo’lib qolishini ularning yig’ishtirish, tashish jarayonida yomg’ir tagida qolishi, 
saqlash jarayonida issiq va sovuq havolarning uchrashishi natijasida kondensat suvining hosil 
bo’lishi, ezilgan, sovuq urgan va chirigan mahsulotlardan xujayra sharbatining oqib chiqishini 
keltirib chiqaradi. Ayniqsa, danakli mevalar sirtida boshqa meva-sabzavot mahsulotlaridan farqli 
ularoq ortiqcha namlik bo’lishiga yo’l qo’yilmaydi. 
Ko’pchilik meva-sabzavotlar uchun sirtining yuzasiga ham katta e’tibor beriladi, 
chunki sirtining tozaligi mahsulotning tovar ko’rinishiga va estetik hususiyatlariga katta ta’sir 
ko’rsatadi. Meva va sabzavotlar sirtining ifloslanishi ularda zararli mikroorganizmlarning 
ko’payishini keltirib chiqaradi. Natijada bu mikroorganizmlar rivojlanib mahsulotning 
buzilishiga sabab bo’ladi. Ikkinchidan, meva va sabzavotlarning sirti qanchalik ko’p darajada 
ifloslangan bo’lsa, ularning sifatini nazorat qilish shunchalik darajada qiyinlashadi, chunki 
bunday holatda meva va sabzavotlarning saqlanuvchanligiga salbiy ta’sir ko’rsatadigan 
nuqsonlarni payqash ham mumkin bo’lmay qoladi. 
Meva va sabzavotlarning butunligi deganda ularda mexanik jarohatlarning bo’lmasligi, 
qishloq xo’jalik zararkunandalari, mikrobiologik va fiziologik kasalliklar bilan kasallanganlik 
alomatlari bo’lmasligi tushuniladi.

Download 2,02 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   238




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish