O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti umumiy tilshunoslik

6.5.3.19 Ўзбек болалар адабиѐти
:
болалар ва катталар адабиѐтининг ўзига хос томонлари, болалар адабиѐтининг пайдо бўлиши, 
болалар адабиѐтининг фольклор билан боғлиқлиги, ўзбек болалар адабиѐтининг ривожланиш даврлари, ҳар 
бир давр болалар адабиѐтининг ўзига хос хусусиятлари, ўзбек болалар адабиѐтининг таниқли вакиллари 
ҳаѐти ва ижоди. 
6.5.3.20 Ўзбек халқ оғзаки ижоди:
халқ оғзаки ижодининг пайдо бўлиши ва тарихий ривожланиши. Халқ оғзаки ижодининг 
қадимийлиги ва жанрлари; қўшиқлар ва лирик шеърлар, афсоналар ва ривоятлар, эртаклар. Ўзбек ишқий-
саргузашт достони. Достонларда умумийлик ва достон хусусиятлари. Қўшиқлар ва шеър турлари. Халқ 
оғзаки ижоди жанрларининг мавзулари, ғоявий йўналишлари. Аския, латифалар, масаллар. 
6.5.3.21 Ҳозирги адабий жараѐн
:
адабий жараѐн миллий ва маданий мероснинг ажралмас қисми сифатида. Адабий жараѐн ва адабий 
танқид, адабий-назарий қонуниятлар ва йўналишлар. Адабий жараѐн ва таржима адабиѐти, бадиий адабиѐт 
ва назарий адабиѐтнинг ўзаро алоқаси ва бир-бирини бойитиши. Бадиий адабиѐт жанрларининг ўзига хос 
хусусиятлари. Бадиийлик ва замонавийлик принципи. 
6.5.3.22 Ифодали ўқиш практикуми: 
«Ифодали ўқиш практикуми» курсининг предмети ва вазифаси, шеърий интонация, ритм, темп, 
риторика. Шеърий, насрий ва драматик жанрларнинг хусусиятлари. Аруз ва бармоқ вазни хусусиятлари. 
Ифодали ўқишни баҳолаш.

---

242 
6.5.3.23 Жаҳон адабиѐти: 
чет эл адабиѐти: 
антик жамият ва унинг инсоният тарихида тутган ўрни. Грек адабиѐти, унинг 
мифологик асоси. Қаҳрамонлик эпоси. Грек трагедияси ва комедияси. Рим адабиѐти. Қулдорлик Рим тарихи. 
Ўрта асрлар эпоси. Рицар адабиѐти. Прованс ва унинг рицар лирикасининг ривожидаги ўрни. 
Ўрта асрлар шаҳар адабиѐти. Классицизм, сентиментализм – ХV-XVII асрлари асосий адабий 
йўналишлари. Маърифат даврининг хусусияти. Атоқли адиблар ижоди. Романизм – ХVIII аср охири ва ХIХ 
аср бошларидаги адабий оқим. Жанрлар ривожи. Ғарбий Европа мамлакатларида реализм оқимининг пайдо 
бўлиши ва тараққий этиши. Шу аср ѐзувчиларининг ижоди. XIX аср охири ва ХХ аср бошларидаги чет эл 
адабиѐтининг ўзига хос хусусиятлари. Адабий йўналишларнинг турли-туманлиги: натурализм, 
импрессионизм, символизм, модернизм ва бошқалар. Чет эл адабиѐтини акс эттирувчи Ўзбекистон 
Республикаси матбуоти – «Жаҳон адабиѐти». 
МДҲ халқлари адабиѐти: 
МДҲ халқлари адабиѐтининг юзага келиши, уни даврлаштириш, классик 
ва замонавий адабиѐтнинг узвий алоқаси ва узвийлиги. Ҳозирги замон адабиѐтининг жанр, мавзу, ғоявий 
жиҳатдан таҳлили. МДҲ халқлари адабиѐти машҳур намояндаларининг ҳаѐти ва ижоди, уларнинг ижодий 
меросини баҳолаш, айрим асарларнинг илмий-назарий таҳлили. Ўзбек адабиѐти ва МДҲ халқлари адабиѐти. 
Адабий алоқлар. Адабий таъсир. Таржима ва унинг адабий алоқалардаги роли. Халқлар орасидаги 
ҳамкорлик ишида адабиѐтнинг роли.