O’zbеkiston rеspublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi namangan muhandislik – tеxnologiya instituti

Lak-bo‟yoqmahsulotlarinihosilqiluvchitarkibiyqismlar Lak-bo‘yoqmahsulotlariqatortarkiblaryig‘indisidaniboratbo‘lib, ularmahsulottarkibidavapardaqatlamhosilbo‘lishidaturlivazifalarnibajaradi.
Bu tarkiblar quydagi guruhlarga bo‘linadi:

Pardaqatlam hosil qiluvchi moddalar( bog‟lovchilar )

Parda qatlam hosil qiluvchi moddalar bufizik-kimyoviy jarayonlar natijasida qattiq parda qatlami hosil qiladigan, pigment zarralari bilan to‘ldiruvchi zarralarini bir-biriga yopishtirib, turli sirtlar bilan yaxshi yopishishiga xizmat qiladigan moddalardir.Lak-bo‘yoq mahsulotlarining qulay surtilishi, qurish darajasi, buyum sirtida mahkam ushlanib turishi (adgeziyasi ), mustahkamligi va uzoqqa chidashi ko‘p jihatdanparda qatlam hosil qiluvchi moddalarga bog‘liq.
Parda qatlami hosil qiladigan moddalarga o‘simlik moylari, hamda tabiiy va sintetik smolalar kiradi.

O‟simlik moylari

O‘simlik moylari quriydigan, chala quriydigan, qurimaydiganxillarga ajratiladi. Quriydigan o‘simlik moyi deb havo kislorodi bilan oksidlanishi natijasida qattiq va elastik pardalar hosil qiladigan moylarga aytiladi. Bularga zig‘ir, tung, perill moylari kiradi.
Chala quriydigan moylar quriydiga moylardan sekinroq quriydi va hosil qilgan pardasi issiqlikdan yumshaydi va hatto erib ham ketadi. Turli erituvchilarda tezda eriydi.Bunday moylarga:nasha moyi, kungaboqar moyi, yong‘oq moyi, soya moyi misol bo‘ladi. Qurimaydigan moylarni quritish uchun ularga sikkativ (qurishini tezlatgich) qo‘shiladi, shunda ular yopishqoq parda hosil qiladi. Qurimaydigan moylarga paxta va kanakunjut moyi kiradi.
Tabiiy o‘simlik moylari juda uzoq vaqt davomida qotadi.Bu moylarni qurishini tezlashtirish uchun ulardan alifmoylar tayyorlanadi.Alifmoylarni qurish vaqti ancha kichik bo‘ladi.

Tabiiy smolalar

Tabiiy smolalarga shellak, sandarak, kanifol, kopallar, manila, yantar misol bo‘la oladi.Tabiiy smolalar eruvchanligiga qarab spirtda eriydigan (shellak, sandarak, manila, kopali, kanifol), moyda eriydigan (kopallar, yantar, kanifolni qayta ishlash mahsulotlari) smolalarga ajratiladi.