O‘zbekistоn respublikasi оliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muhandislik-qurilish instituti mashinasozlik fakulteti

Download 1,61 Mb. bet 2/17 Sana 20.06.2022 Hajmi 1,61 Mb. #680551

Bog'liq
2 5195043006444476439

Bu sahifa navigatsiya:

• Kerak bo`ladigan material va moslamalar
• Nazariy ma`lumot

Jami	14

LABORATORIYA ISHI №1
O‘LCHAGICH-O‘ZGARTKICHLARINI (DATCHIKLARNI) STATIK VA DINAMIK XARAKTERISTIKALARINING TADQIQOTI
Ishdan maqsad: avtomatik boshqarish datchiklarni ishlash prinsiplar va strukturasi bilan tanishish.
Kerak bo`ladigan material va moslamalar

1. 
   Har xil datchiklar turi va datchiklarni xarakteri.
   
2. 
   Har xil datchiklarni plakati
   
3. 
   Datchiklarni ishonchliyligini tekshirish uchun tajriba stendi
   
4. 
   Tajriba ishini bajarish uchun metodik qo`llanmalar.
   

Nazariy ma`lumot
Statik xarakteristika datchiklar uchun umumiy xaraktika xisoblanadi: inersionnas; dinamik; sezgirligi; xatolik; quvvati; momenti yoki kuchlanishi; manbadan talab qilinga keruvchi signal; chiquvchi kuchlanish va datchikni chiqishga qarshiligi.
Datchikning qaysidir umumiy xaraktiristikasini ko`rib chiqish.
Static xaraktiristika chiquvchi o`lchamni Y kiruvchi o`lchamdan farqini ko`rsatadi X, va h.k. u=f(x) ( X- datchika ta`sir ko`rsatadigan boshqariladigan, yoki nazorat qilinadigan parameter: Y- xosil bo`lgandagi olingan parameter).
Inertsialik quyidagicha xarakterlanadi chiquvchi Y o`lchamni keruvchi o`lchamga X nisbatan kechikishi. bu esa keruvchi o`lchamni Xni o`lchashda xatolikga olib keladi shunin uchun kerak bo`lmagan hisoblanadi.
Datchikni dinamik sezgirligi S yoki dinamik koeffitseyint Kdin datchikda ko`rsatiladi, qanchalik ko`p chiquvchini o`sib ketishi (u/du) shunchalik keruvchini o`sishiga olib keladi (x/dx):

Birlamchi o`zgartirgich sinflanishga ruxsat berilishi asosiy belgilar soniga keradi, bu esa harakat prinsipi va chiquvchi va keruvchi signal ko`rinishiga tegishli (1.1-rasm).
Harakat prinsipiga qarab birlamchi o`tqazgichni ikkita guruhga bo`lish mumkun: parametrli yoki generatorliga.
Parametrli datchiklar noelektrik boshqariladigan yoki boshqariladigan o`lchamlarni elektrik zanjirga parametrga o`zgartirib beriladi (R, L, C). bu datchiklar elektr energiyani yordamchi energiya manbasidan oladi.
Parametric datchiklar aktiv qarshilik datchigi (kontaktli, reostatli, potensiometrik, tenzodatchik, termorezistorli) va reaktiv qarshilik datchiklar bo`lish mumkun (induktiv).
Gneratorli datchik noelektrik nazorat qilinadigan yoki sozlanadigan parametrni EDS ga o`zgartirib beradi. Bunaqa datchiklarga boshqa bir energiya manbai kerak emas, o`larning uzlari EDS manbasi bo`lib hisoblanadi. Generatorli datchik termoelektrikli, peizoelektrik va taxometrik bo`ladi.
Parametrikli va generatorli datchiklar quyidagi umumiy talab quyiladi: chiquvchini Y keruvchiga X nisbatan uzluksiz va liniyali bo`lishi: yuqori dinamikli sezuvchanli: kichik enersionlik; o`lchovchi yoki sozlanayotgan parametrlarga datchikni ta`siri; ishlashdagi ishonchliylik; foydalinilayiotgan o`lchov asboblarni va elektra energiysi manbasini ishlatilishi; eng kam tannarxli; og`irligi va hajmini minimal bo`lishi.
Birlamchi Keruvchi signal o`zgaruvi buyicha quyidagi guruhga bo`linadi: harorat: bosim, seyraklashish, chiqim, daraja, narsani tarkibi va namligi, zachligi, tezligi, tezlashishi va boshqalar.

Download 1,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham: