O’zbеkiston rеspublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi namangan muhandislik – tеxnologiya instituti

Yo’qotilish jarayonlari Turlari	Qaytar
Qaytmas
1.	Tashishdagi (transportirovka)	-	0.005
2.	Xomashyoning quritish	-	0.05
3.	Aralashtirish	0.4	0.5
4.	Ekstruziyalash	0.3	0.2
5.	Texnologik rejimlar	2	1
	Yo’qotishlar yig’indisi	2,7	1.755

1.7 Texnologik jarayonda asosiy jihozni tanlash va uning issiqlik balansini hisoblash
Ekstruder mashinasini issiqlik balansini xisoblashdan maqsad tanlov jixozidagi issiqlik almashinish yuzasini isitkichlarni quvvatini aniqlashdir.
Q= 40 kg/soat
Shnek diametri- 90 mm
T_yuk- 80^oC
T_doz­- 200 ^oC
N_mex+N_qiz=N_G+N_yo’qotish+N_sovitish
N_mex-chervyakni mexanik ish xisobiga ajralib chiqadigan issiqlikka sarflanuvchi quvvat (Vt)
N_qiz-mashina material silindiridagi elektor isitgichlar quvvati.
N_G-silindir ichidagi polimerni qizdirish uchun sarflanadigan quvvat.
N_yo’qotish-silindir yuzasidan atrof muxitga yo’qotiluvchi issiqlik quvvati.
N_sovitish-chervyak kanalini sovitish uchun sarflangan issiqlik quvvati [9].

Balans bosqichlarini aniqlash:

N_meh=N₁+N₂
Bu yerda:
N₁-kanal bo`ylab polimerni itarish uchun chervyak sarflagan quvvat, Vt;
N<sub>2</sub>-silindr ichki devoir bilan vitokning eng tepasi orasidagi bo`shliqdan polimerni siqib chiqarish uchun sarf bo`lgan quvvat, Vt ;
N<sub>1</sub> va N<sub>2</sub> larni D.D.Riyabinin va Yu.E.Lukachlarning kitobida keltirilgan formulalar orqali aniqlash mumkin yoki quyidagi formulalar orqali ham aniqlasa bo`ladi.
N_mex=3,2*10^-4*Q*C*(T₂-T₁)

N_mex=3,2*10^-4*40*10^-3*1.5*(200-80)=2.3 KVt

Bu yerda:

Q-ekstruderni unumdorligi kg/soat
C-polimerni solishtirma issiqlik sig’imi J/(kg*K)
T₁-T₂-yuklash va dozalash zonasidagi polimer xarorati.
N_qiz- mashina material silindridagi elektr isitkichlar quvvati , Vt;

N_G=Q*C*(T₂-T₁)/3600

N_G=40*1.5* (200-80)*1/3600= 2 KVt

N<sub>yo`qotish</sub>- silindr yuzasidan atrof muhitga yo`qotiladigan quvvat, KVt



Bu yerda:
F-silindir yuzasi, m²
-issiqlik uzatish koefisenti, Vt/m²*K
T-temperaturalar farqi
F=πr²*h=3.14*0.25*2.35=1.84 m²
N<sub>yo`qotish</sub>=1.84*18.14*120= 0.4 kVt
= 9.74+ 0.07 T=18.14 Vt/m<sup>2</sup>*K
T=200-80= 120 <sup>o</sup>C
N<sub>sovitish</sub>- chervyak kanalidan o`tuvchi , sovituvchi suvni isitish uchun sarflanuvchi quvvat, Vt:
N_sovitish=G_suv*C_suv* T_suv

Bu yerda:

G_suv-sovuq suv sarfi kg/sek
C_suv-suvning issiqlik sig’imi 4,18*10³J/kg*K
T-suvning boshlang’ich va oxirgi temperaturalar farqi

G_suv=f*p*v=1.5*0.5*10=0.5 l/s

f-trubkaning qirqim yuzasi, m²;
V-suvning oqish tezligi, m/sek;
p-suv zichligi, (p=1 gr/sm³);

N_sovitish=0.5*4,18*6=12.54 kVt

Mashina material silindridagi elektr isitgichlar quvvati, kVt:

N_qiz=N_G+N_yo’q+N_sovit+N_mex=2+40+12.54-2.3=52,24
66 = N_farq N_xisob = 54.54
N_qiz +N_mex = N_G+ N_yo’q+ N_sovit
2.3+52,24=2+40+12.54