O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti “tasdiqlayman”

 
Ma’ruzalarda ta’lim berish texnologiyasining variantlari 
I bosqich
. Ma’ruza mavzusini e’lon qiladi, (talabalarga tarqatilgan matnda mavjud) asosiy 
savol,  ahamiyatli  tushuncha  va  so’zlarni  eslatadi.  Ma’ruza  mashg’ulotining  kutilayotgan 
o’quv natijalari va uni olib borish rejasi bilan tanishtiradi. 
II bosqich
.  
2.1.  Vazifani  eslatadi
:  Insert  texnikasidan  foydalanib,  ma’ruza  matnini  o’qib  chiqish. 
Tanishib chiqish uchun o’rtog’i bilan matn almashishni taklif etadi.  
2.2. Talabalarni erkin bo’lish belgisi bo’yicha guruhlarga bo’ladi
. 
1 - variant 
1) Mavzu bo’yicha “ekspert” bo’lishlarini ma’lum qiladi. 
2)  Ekspert  varaqlarini  tarqatadi  -  ularning  matnini  kodoskop  orqali  namoyish  etadi  va 
sharhlaydi. 
3)  Guruhlarda  ish  boshlanganini  ma’lum  qiladi:  jamoaviy  yoki  juftliklarga  bo’linib 
savollarga javob tayyorlaydilar. 
(4) Taqdimot boshlanganligini e’lon qiladi. 
Guruh  sardori/guruh  a’zolari  ular  tomonidan  o’zlashtirgan  materialni  namoyish 
etuvchi materiallardan foydalanib bayon qiladilar; boshqa guruh taklifiga qo’shilishlari yoki 
qo’shilmasliklarini asoslaydilar; savollarga javob beradilar. 
O’qituvchi maslahatchi vazifasini bajaradi. 
2 - variant 
1) xar bir guruh a’zosi mavzu bo’yicha “ekspert” bo’lishlarini va boshqalarni o’qitishlarini 
(“Ilon izi” texnikasi) ma’lum qiladi. 
2) savollar miqdoriga bog’liq holda, o’zlashtiriladigan material bo’yicha, barcha talabalarga 
ishlashlari kutilayotgan,  ekspert guruhi raqamini (1, 2, 3, 4, 5) tarqatadi. 
3) O’zlarini raqamlariga mos ravishda kichik guruhlarga birlashishlarini aytadi. Guruhlarga 
ekspert  raqamini  tarqatadi-  ularning  matnini  kodoskop  orqali  ekranga  chiqaradi  va 
sharhlaydi.  Xuddi  shunday  ish  natijalarining  baholash  ko’rsatkichlari  va  mezonlari  bilan 
tanishtiradi. 
4)  Guruhlarda  ish  boshlanganini  ma’lum  qiladi:  jamoaviy  yoki  juftliklarga  bo’linib, 
o’rganayotgan  materialni  kamroq  grafik/jadval  shaklida  taqdim  etishga  harakat  qilib, 
savollarga  (bunday  holatda  natijalar  albatta  jamoaviy  muhokama  qilinadi),  javob 
tayyorlaydilar. 

---

 
85 
5) Ekspertlar o’zlarining dastlabki guruhlariga qaytadilar va boshqalarni o’qitadilar. 
6)  O’qituvchi  tomonidan  taklif  etilgan  “o’zini  tekshirish  uchun  savollar  ro’yxati”ga 
asoslanib, o’quv materialini o’zlashtirish darajasi tekshiruvini olib boradi. 
2.3. 
O’qituvchi, agar ish 1 - variant bo’yicha bajarilgan bo’lsa, har bir guruh taqdimotining 
yakuni  bo’yicha  xulosalar  qiladi,  talabalar  diqqatini  asosiyga  qaratadi.  O’quv  materialini 
o’zlashtirish darajasini tekshirish maqsadida tezkor-savol beradi. 
Agar  ish  2  -  variant  bilan  bajarilgan  bo’lsa,  umumlashtiruvchi  xulosalar  qiladi, 
talabalar  diqqatini  asosiyga  qaratadi.  O’quv  materialini  o’zlashtirish  darajasini  tekshirish 
maqsadida tezkor-savol beradi. 
III bosqich. 
3.1.
 Xulosa qiladi, talabalar diqqatini asosiyga qaratadi. 
3.2
.  Guruhlarga  o’zaro  baholashning  yakunini  ma’lum  qilishlarini  aytadi  natijalarni 
sharhlaydi.  Kelgusidagi  kasbiy  ish  faoliyatlari  uchun  bajarilgan  ishlarning  muhimligini 
ko’rsatib o’tadi. 
3.3.
 Mustaqil ish uchun topshiriq beradi va tushuntiradi.