O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi namangan muhandislik-qurilish instituti

Atmosfera havosini ifloslanishi – atrof – muhitni zararlanishiga olib keladiga gazlarni aralashmasidir.

Atmosfera havosini ifloslantiruvchi tabiiy manbalarga quyidagilar kiradi: chang bo’ronlari, o’rmonlarni yonishi, vulqonlarni otilishi va boshqalar kiradi.

Antropogen ifloslanishni asosiy sabablari ishlab chiqarish korxonalardan chiqadigan chiqindi va avtotransportlardan chiqadigan chiqindilardir.

– rasm. Atmosferani ifloslantiruvchi manbalar: 1 – fakel. 2 –tutunli quvur. 3 – sexning aerasiyasi. 4- basseyni bug’lanishi. 5 – quvur orqali oqib chiqib ketishlar. 6 – qurilish materillardan chiqadigan changlar. 7 – avtotransportdan chiqadigan tutunlar. 8- shamol yo’nalishlari.

Atmosferani ifloslantiruvchi chiqindilar odatda ikki qismga bo’linadi: gazsimon va qattiq moddalar, shundan gazli moddalar butun chiqindilarning 90 foiz, qattiq moddalar esa 10 foizini tashkil etadi. Atmosferani ifloslantiruvchi manbalarni tabiiy va ishlab chiqarish-maishiyjarayonlar tashkil qiladi. Tabiiy manbalarga chang, chang-tuzon, vulqonlarning otilishi, koinot changlari va boshqalar xos.

Havoni ifloslashtirishda avtomobil transportining hissasi juda ham yuqori. Hozirgi vaqtda dunyoda 800 mln. dan ziyod avtomobillar mavjud bo’lib, ularning 80 mln. tasi yuk, taxminan 1 mln. tasi avtobuslardan iborat.

42 - jadval