O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti fiziologiya va valeologiya asoslari kafedrasi

Qalqonsimon bez orqa tanachalari - bu bez 4 ta, ba'zan 5 ta bo'lib, ular qalqonsimon bez yon bo'laklarining orqa yuzasiga yopishib yotadi. Bu bezlar endourin bezlar ichida eng kichigi bo'lib, uzunligi 6 mm, kengligi 4 mm, qalinligi 2 mm ga teng.

Funksiyasi- bu bezlar gormonni organizmda kalsiy almashinuvini bajaradi. Bez gormoni kamchil ishlasa odam qaltiroq bo'ladi hatto halok bo'lishi mumkin.

Ayrisimon bez (thumus)- ikki bo'lakdan tuzilgan, og'irligi yoshiga qarab o'zgaradi. Yangi tug'ilgan bolada 12 g, balog'atga yetish oldida esa 30-40 g gacha bo'ladi. Balog'atga yetgach bez asta sekin qayta kichrayib boradi: 25 yoshda 25-30 g, 60-70 yoshlarda burishib 6-15 g bo'lib qoladi va yog' moddasiga aylanadi. Bez ustki qismi po'stloq, ichi mag'iz qismidan tuzilgan bo'lib, ular to'siq vositasida limfositlarga boy bo'lgan bo'lakchalarga ajratilgan.

Funksiyasi - Lamfosit ishlab chiqaradi. Limfa tugunlari rivojlanishini taminlaydi. Umuman organizmning zararli tasirlardan mikroblardan saqlanish qobiliyatini oshiradi.