O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi muqimiy nomidagi qo‘qon davlat pedagogika instituti maktabgacha ta’lim kafedrasi matematik tasavvurlarni shakllantirish nazariyasi va texnologiyalari fanidan

2. O‘yinlar va o‘yin mashqlaridan foydalanish.

3. Miqdor haqidagi tasavvurlarni shakllantirish vazifalari.

4. «Ko‘p» va «Bitta», «Ko‘p» va «kam» o‘rtasidagi o‘zaro munosabat bilan tanishtirish va butunni qismlarga ajratish.
Ilk yoshdayoq bolalar bir xil turdagi predmetlar haqidagi tasavvurlari kengayib boradi: «Ko‘p qo‘g‘irchoqlar», «uchta kubik», «qo‘lda beshta barmoq» kabilar. Bu birinchi tasavvurlar bolaning passiv nutqida namoyon bo‘ladi. Tajribaning ko‘rsatishicha 1 yoshu 3 oylik bola berilgan topshiriqlarni ya’ni «kichik uy», yoki «katta uylar» qurishi, «vagon» «vagonchalarni olib kelishi», «gul» yoki «gullarni» ekishi mumkin ( Kalinina, V.V. Danilova va boshqalar).

1 yoshu 6 oylik go‘dak, aktiv nutqni egallaydi, otning bir ko‘plik formalaridan foydalangan holda, alohida predmetlarni oladi: «By kubik, bu kubiklar», «Uy — uylar», “qo‘g‘irchoq-qo‘g‘irchoqlar”. Bu yoshdagi bolalarni ko‘prok bir xil turdagi predmetlar qiziqtiradi, (map, tugmacha, xalqa). Ular bu narsalarni sochadilar, yana yig‘ib oladilar, stol ustiga gorizontal bo‘yicha teradilar. Bolalarda birdaniga predmetlarni qo‘llariga olib, barmoqlari bilan qisib uning sochilishini kuzatishni yaxshi ko‘radilar (M: tugmachalar). Predmetlar ko‘pligining turli xilligini bola turli xil analizatorlari yordamida qabul qiladi: eshitish, ko‘rish va boshqalar. U o‘zi bir xil turdagi harakatlarni bajargan: maketdan 1 ta o‘yinchoqni bir necha marta tashlagan, koshik bilan stolini taqillatgan. Ko‘plik haqidagi birinchi tasavvurlar va ularnnng alohidaligi birlik va ko‘plikni ajrata olishga yordam beradi.

Matematikada ko‘plik tushunchasiga quydagicha ta’rif beriladi. «Ko‘plik- u bir butun qilib quriladigan ob’ektlarning yig‘indisidir».

Ko‘plikni tugallangan va tugallanmagan holla quriladi. Kichik yoshdagi bolalar tugallangan ko‘plik bilan ish ko‘radilar.

Go‘dak bolada ko‘plik haqidagi eng birinchi tasavvurlarning rivojlanishi diffuzion: ya’ni u hali aniq chegaraga ega bo‘lmaydi va element ketidan element qabul qilinadi. Bunday qabul qilish noaniq ko‘plikni xarakterlaydi.