O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi mirzo ulug'bek nomidagi

Ishning bajarilishi.
1. Bosh skeleti, umurtqa pog’onasi, toq va juft suzgich qanotlari skeletining tuzilish xususiyatlari bilan tanishib bo'lgach, quyidagi rasmlarni albomga chizib oling.
2. Bosh skeletining yon tomondan ko'rinishi.
3. Ko'krak kamari (suzgich qanoti bilan).
4. Chanoq kamari (suzgich qanoti bilan).
5. Dum suzgichining skeleti.
Nazorat savollari:

1. 
   Akula umurtqasining tuzilishi qanday?
   
2. 
   Akulaning o’q va bosh skeletining tuzilishi qanday?
   
3. 
   Akulaning visceral skeletinig tuzilishi qanday?
   
4. 
   Akulaning jag’ yoyining tuzilishi qanday?
   
5. 
   Akula suzgich qanot skeletlarining tuzilishi qanday?
   

Tikanli akulaning nerv sistemasi tuzilishi


Kerakli materiallar va jihozlar: spirtda fiksatsiya qilinib bosh miyasi va undan chiqqan periferik nervlari ochilib, preparovka qilingan akulaning boshi, vannacha, pintset, preparoval nina - 2 dona, lupa (4x6).


Nerv sistemasining tuzilishi
Bosh miya. Akulaning bosh miyasi besh bo'limdan iborat. Oldingi miya yarim sharlari bir-muncha katta bo'lib, o'ng va chap pallalarga aniq ajralmagan. Yarim sharlarning oldida joylashgan hidlov bo'laklari esa juda yaxshi rivojlangan. Oldingi miya keyingi uchi bilan miyaga miyaning qopqog’iga esa uzun dastali miya usti bezi - epifiz birikadi (79-rasm).
O'rta miya ko'ruv bo'laklari deb ataladigan bir juft bo'rtma bilan qoplangan.
Bosh miyaning to'rtinchi bo'limi miyacha juda yaxshi taraqqiy etgan bo'lib, oldingi tomondan o'rta miya keyingi qismi bilan uzunchoq miyaning ustiga joylashgan bo'ladi. Uzunchoq miya bosh miyaning oxirgi bo'limidir.

79-rasm. Tikanli akulaning bosh miyasi va bosh miya nervlari (o'ng ko'zi olib tashlanib orqa tomomondan ko'rsatilgan): 1 - oldingi miya; 2 - oldingi miyaning hidlov bo'lagi; 3 - oraliq miya; 4 - o'rta miya; 5 - kichik miya; 6 - uzunchoq miya; 7 - rombsimon chuqurcha; 8 - orqa miya; 9 - orqa miya nervlari; 10 - hidlov xaltasi; 11 - ko'zning yuqorigi miya muskuli; 12 - ko'zning yuqorigi to’g’ri muskuli; 13 - ko'zning ichki to’g’ri muskuli; 14 - ko'zning tashqi to’g’ri muskuli; 15 - sachratgich; 16 - birinchi jabra yorig’i; 17 - ikkinchi-beshinchi jabra yoriqlari.
Bosh miyaning bo'limi ustki tomonidagi rombsimon chuqurcha deb ataluvchi to'rtinchi miya qorinchasi aniq ko'rinib turadi. Bu chuq urcha, odatda, qon tomiriga boy parda bilan qoplangan bo'lib, preparovka vaqtida yirtilib ketadi.