O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi mirzo ulug„bek nomidagi o„zbekiston milliy universiteti falsafa fakulteti psixologiya yo'nalishi

L.Bertalanfi
va 
R.Eshbi
lar aytishicha bunaqa 
katta tizimlar ob‘ektiv sharoitimiz o‗zgaruvchanligini va ko‗plab o‗zini 
rivojlantirish va o‗zaroboshqarishni ta‘minlabberadi. Qaysidir ierarxik darajadagi 
bir xil xususiyatlar o‗zgarib turuvchi aloqa yoki sharoitlardan boshqa darajalar 
Bilan xar – xil funksiyalarni bajarishi mumkin. 
Shunday qilib har – xil xususiyatlar o‗rtasida kompensator munosabatlari 
o‗rnatiladi. Ko‗p yillik differensial psixofiziologiya ishlarida biz insonni asab 
tizimi tipii xususiyatlari va faoliyatga bo‗lgan munosabatida, faoliyatning 
individual stil tipologiyasiga asosalanadi. Agar inson unchalik effektiv bo‗lmagan 
va uning tipologik xususiyatliga to‗g‗ri kelmaydigan operatsiyalar tizimini
qo‗llasa bunda asab tizimi xususiyatini faoliyatga va faoliyat ijobiy munosabatni 
ta‘sirlari orasida kelishmovchilikni yuzaga keltiradi. Asab tizimi faoliyati 
faoliyatga ijobiy munosabatni amalga oshirishga to‗siq bo‗lib qoladi. Agar 
operiyasiyalar tizimi tipologik xususiyatlarga mos, to‗g‗ri kelsa unda shaxsning 
ijobiy yo‗nalganligi faoliyatda amalga oshiriladi va bu asab tizimining umumiy 
tiplari xususiyatda kuzatiladi. 
Asosiy natijalar shuni ko‗rsatadiki konstatirlashgan eksprimentda agar 
ko‗plab tekshiriluvchilardafaoliyatning individual stili bo‗lmasa unda har-xil 
darajalardagi xususiyatlarni statistik axamiyati o‗zaro moslashadi. 
Misol: maktab yoshidagi psixodinamik xavotirdagi bola kollektiv roli 
o‗yinlarini qiziqishiga xos o‗yinlardan o‗zini olib qochadi. Katta maktab yoshidagi 
bolalarda psixodinamik muloqotiga kirisholmaslik (introversiya) faoliyatda 
kollektivga yo‗nganliklikni unchalik rivojlanmaganlik asosida kelib chiqadi. 
Psixodinamik muloqotsizlikni va kollektivlikni yo‗nalganligi o‗rtasidagi ziddiyatni 
insonlar o‗rtasidagi muloqot orqali xal etish talab qilinadi. Faoliyatdagi individual 
stil roli faqatgina xar-xil darajalarni o‗zgaritshini ta‘minlabgina qolmay ularni 

---

10 
gormonizatsiya tarafiga o‗zgarishni xam ta‘minlaydi. Individual stilni egallash