Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi mirzo ulugʻbek nomidagi oʻzbekiston milliy universitetining jizzax filiali

Psixologik ahamiyati: chiziqli bogʻlanish asosida chiziqli differensiatsiyalash va xulosalash lozim boʻladi.

S - seriya topshiriqlari matritsadagi figuralarni maʼlum mantiqiylik jihatidan figuralar joylashuvini uzluksiz rivojlanish tamoyiliga va fazodagi dinamik almashuviga qarab murakkab oʻzgartirishlar kiritishga asoslangan(figura gorizontal va vertikal yoʻnalishda ortib borib, yakunida bu yangi elementlar yetishmovchi figuraga aylanadi).

Psixologik ahamiyati: tasavvur qilish qobiliyati, dinamik eʼtiborlik va kuzatuvchanlikka qobiliyatlilikni yoritishdan iborat.

D - seriya topshiriqlari matritsadagi figuralarni gorizontal va vertikal yoʻnalishda qayta tuzish tamoyiliga koʻra tuzilgan. Yechish figuralarning ketma-ketligi va yaxlit tuzilmadagi figuralarni almashinish qonuniyatiga aniqlashni talab etadi.

Psixologik ahamiyati: foydalanilgan oʻzgarishlar qonuniyatiga koʻra figuralarni tartiblashtirishda miqdoriy vaa sifat oʻzgarishlarni qoʻlga kiritish qobiliyatiga bogʻliq.
E - seriya qabul qilingan tamoyilga muvofiq alohida elementlardan figuralarni analiz va sintez orqali xulosalash topshiriqlaridan iborat. Bu yerda figura elementlarini hisobga olish va taxlash, qismlarni algebraik tamoyillarga muvofiq qismlarni qoʻshishdan iborat. Tuzilmadagi yetishmaydigan aʼzo algebraik operatsiyalar yordamida tuzilmaning boshqa aʼzolari bilan topiladi.
Psixologik ahamiyati: kinetik va dinamik qatorlar orasidagi murakkab miqdor va sifat farqlarni kuzatish qobiliyati. Abstraksiyaning yuqori shakli va dinamik sintezni aniqlashdan iborat.
Intellektni tahlil etishda L.Terstounning oʻziga xos yondashuvi boʻlib, uni 12 faktorga ajratdi va ulardan 7 tasini tadqiqotlarda koʻp ishlatiladi: V-soʻzli tushunish, soʻzli anologiya, tekstni tushunish, verbal tafakkur va maqollarni sharhlashga doir testlar; W-nutqning tezligi, maʼlum kategoriya soʻzlardan foydanishga asoslangan test topshiriqlari, N-Sonli faktor, arifmetik hisob-kitoblarni tez va aniq bajarish, S-fazoviy omil, M-assotsiativ xotira, P-idrok tezligi, I-induktiv faktor.
Psixodiagnostikada qobiliyatlar va intellektni oʻrganishga doir ularning klassifkatsiyasiga eʼtibor qaratganda: motor yoki harakat qobiliyatlari, sensor qobiliyatlar, vizual qobiliyat, texnik qobiliyatlar va kasbiy qobiliyatlarga ajratiladi. Oʻz navbatida ularga mos tarzda maxsus metodiklardan foydalanishga toʻgʻri keladi. Harakat qobiliyatlarini oʻrganishdagi dastlabki metodiklar F.Galton va E.Krepelenlar hisoblanadilar. Zamonaviy psixologiyada esa Stromberg, Kraumford, M.I.Gurevich va N.I.Ozeresklar tomonidan ishlab chiqilgan metodiklar; sensor qobiliyatlarga doir Sishorning musiqaga iqtidorlikni, eshitish idrokini oʻrganishga moʻljallangan Massachuseti testi; texnik qobiliyatlarni oʻrganishda esa Bannet va Purdye testilarini uchratish mumkin.
Intellektni diagnostika etishda Dj. Ravenning Ravenning “Murakkablashib boruvchi matritsalari”, R.B.Ketell va A.K.Kettellning CFIT testi, D.Veksler testi, R.Gardnerning analitik-sintetik qobiliyatlarni oʻrganish testi, R.Meylining analitik testi, R. Amtxaueraning intellekt strukturasi oʻrganish testi va boshqa metodikalarni uchratish mumkin.