Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi mirzo ulugʻbek nomidagi oʻzbekiston milliy universitetining jizzax filiali

Ota-onalar va pedagoglarning bolalarga boʻlgan munosabatlari soʻrovnomasi.
Soʻrovnomaning ikkita varianti tavsiya etilgan boʻlib, birinchisi ota-onalar, ikkinchisi xalq taʼlimi xodimlari uchun moʻljallangan. Har ikki variantning kaliti va olingan natijalar tahlili bir-biriga mos keladi.
Kattalarning bolaga nisbatan kasbiy munosabati bolalar bilan munosabat-ning nafaqat bilim va koʻnikmalari, balki bolaga nisbatan munosabatning hulq-atvor, kasbiy stereotiplarini aniqlovchi turli xil his-tuygʻular tizimi sifatida ham tushuniladi. Ishlanmamizning gʻoyasi shundan iboratki, odatda turli xildagi kattalar va bolalar oʻzaro munosabatlaridagi nostandart vanizoli pedagogik, hayotiy vaziyatlarda kattalar holat taʼsiri ostida tez javob beradilar. Aynan shu tez taʼsir koʻrsatish, hayotda << shaxsdan >> deb nomlanuvchi holatni yuzaga keltiradi va kattalarning bolaga nisbatan munosabatini hulq-atvor (bilim va his-tuygʻu sifatida emas) sifatida aniqlaydi. Kattalar va bolalar oʻzaro munosabatlarini oʻrganish boʻyicha tadqiqotlarning katta hajmi shuni koʻrsatadiki, samarali pedagogik taʼsir koʻrsatishning asosiy sharti bolani qanday boʻlsa, shundayligicha emotsional ijobiy qabul qilish hisoblanadi. Shuning uchun tavsiya etilayotgan metodika kattalarning bolalarga boʻlgan munosabatining tarkibiy qismi boʻlgan integral, emotsional, kognitiv va hulq-atvor xususiyatlarini aniqlash va oʻrganish borasida muhim qurol boʻlib hisoblanadi. Metodika boʻyicha test natijalari psixologga nafaqat kattalarni bolalar bilan oʻzaro munosabatining buzilishi sabablari tavsifini, balki pedagog yoki ota-ona uchun zarur psixologik ragʻbat va tarbiya mahoratining rivojlanishini aniqlashni taʼminlaydi. Metodikani individual va guruhiy ishlarda olib borish mumkin.


Soʻrovnoma toʻrtta shkaladan iborat:
I. << Qabul qilingan-xoʻrlangan >>. Bu shkala kattalarni bolalarga
emotsional integral munosabatida namoyon boʻladi.
II. << Kooperatsiya >> - kattalarni bolalarga kasbiy munosabatining
ijtimoiy xohlovchi obrazi.
III. << Avtoritar giperijtimoiylashuv >> - bola hulqini nazorat qilishi yoʻnalishi va shaklining koʻrinishi.
IV. << Kichik omadsiz >>. Kattalar bolalarni idrok qilishida va tushunish xususiyatlarida namoyon boʻlishi.