O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta'lim vazirligi mirzo ulug‘bek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti

 
Internet ma'lumotlari. 
1.
http://bookz.com.ua
2.
http://lib.com.ua
3.
http://www.computerbooks.ru 
4.
http://zipsites.ru
5.
http://hronos.km.ru/proekty/mgu/index.html
6.
http://antropogenez.ru 

---

37 
3 - BOB. Gominidlar evolyusiyasining ilk bosqichi. Avstralopiteklar. 
 
3.1 Avstralopiteklarning vujudga kelishi 
Bugungi 
kunda 
inson 
evolyusiyasining 
ilk 
bosqichi 
qilib 
avstrolopiteklarni 
(
Australopithecus
)
ko‘rsatishimiz 
mumkin. 
Inson 
evolyusiyasi bosqichida avstralopiteklar o‘ziga xos guruh bo‘lib ularni bir xil 
ravishda ikki oyoqli maymunlarga va maymun boshli odamlarga qiyoslash 
mumkin. Primatlar orasida avstralopiteklarning joylashtirishning murakabligi 
shundaki ularning tana tuzilishlarida zamonaviy maymunlarga va odamlarga xos 
mozaik belgilar bor.
Bu belgilar birlashmasiga qanday yondoshuv zarur? 
Eng qadimgi avstrolopitek qodiqlari Chad Respublikasining Toros-
Menalla degan joyidan topilgan bo‘lib uning yashagan davri 7-6 million yillar 
bilan davrlashtiriladi. Avstralopiteklar guruhining so‘nggi vakili esa Janubiy 
Afrikaning Svartkrans degan joyidan topilgan bo‘lib uning yashagan davri 900 

---

38 
ming yil bilan davrlashtiriladi. Bu davr yirik avstrolopiteklarning yashagan davri 
bilan chegaralinadi. Demak avstropiteklar bundan 7 mln dan boshlab 900 ming 
yilgacha istiqomat qilgan. Ushbu davrlar oralig‘ida ularning ko‘plab turlari 
yashaganligi bugungi kunda fanga ma'lum bo‘lib ulgurdi. Shunday qilib 
avstrolopiteklar guruhlarining bunday katta vaqt oralig‘ida istoqomat qilishi 
zamonaviy fanda inson evolyusiyasi jarayoni xaqida ko‘plab ma'lumot beradi.
Avstralopiteklar tarqalgan hudud ham juda katta bo‘lib ular Janubiy Saxro 
cho‘llaridan boshlab butun Afrika qit'sini o‘z ichiga qamrab oladi. Bugungi 
kunda fanga ma'lum bo‘lishicha avstrolopiteklar xech qachon Afrika qit'asini 
tark etishmagan. Yana shuni ta'kidlab o‘tish lozimki avstrolopitekka o‘xshagan 
mavjudot qoldiqlari Afrika qit'asidan boshqa Xitoy va Indoneziyada ham 
topilgan bo‘lib lekin ular o‘z isbotini topmagan hamda baxsli munozaralarga 
boy bo‘lib turibdi. Afrika qit'asi ichida avstrolopiteklarning istiqomat qilgan 
hududlari ikkta asosiy rayonga bo‘linadi. Bular Sharqiy Afrika (Tanzaniya, 
Keniya, Efiopiya) va Janubiy Afrikadir. 
Avstralopiteklar yashagan davr va turlariga qarab ularni uch guruhga 
buo‘lib o‘rganishimiz mumkin.