O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulug‘bek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti

Kichik maktab yoshi davri
. Kichik maktab yoshi davriga 6-10 yoshli 
boshlang‘ich sinflarning o‘quvchilari kiradi. Bola maktab ta’limiga bog‘chada 
tarbiyalanayotganida tayyorlanadi. Kichik maktab yoshdidagi bolalarning eng 
muhim hususiyatlaridan biri unda o‘ziga xos ehtiyojlarning mavjudligidir. Bu 
ehtiyojdar o‘z mohiyati bilan muayyan bilim, ko‘nikma va malakalarni egallashga, 
tevarak-atrofdagi voqelikni o‘zlashtirishga qaratilmay, balki faqat o‘quvchilik 
istagini aks ettirishdan iboratdir. Kichik maktab yoshidagi o‘quvchilarda ixtiyorsiz 
diqqat, mexanik xotira yaxshi rivojlangan bo‘ladi. Kichik maktab yoshidagi bolalar 
“vaqt” tushunchasi bilan duch kelishadi, lekin ular kundalik tajribalari doirasidan 
chiqishmaydi.
47
O‘smirlik davri
. O‘smirlik insonning balog‘atga etish davri bo‘lib, o‘ziga 
xos xususiyati bilan kamolotning boshqa pog‘onalaridan keskin farqlanadi. 
O‘smirda ro‘y beradigan biologik o‘zgarishlar natijasida uning psixik dunyosida 
tub burilish nuqtasi vujudga keladi. Balog‘at davriga 11-15 yoshgacha bo‘lgan qiz 
45
Psychology David G. Myers Hope College Holland, Michigan 178 
46
Psychology David G. Myers Hope College Holland, Michigan 183 
47
Psychology David G. Myers Hope College Holland, Michigan 176 

---

101 
va o‘g‘il bolalar kiradi. Bu davrda jismoniy o‘sish va jinsiy etilish amalga oshadi. 
Bu davrda jinsiy bezlar faoliyati kuchayadi. O‘smirlarda jinsiy etilish sirlarining 17 
foizini ota-onadan, 9 foizini o‘qituvchilardan, 4 foizini maktab vrachi va 
psixologidan, qolgan foizini o‘rtoqlaridan, tengdoshlaridan ko‘cha-ko‘ydan 
oladilar. O‘smirlardagi fiziologik, psixologik nuqsonlar ularni tarbiyasi qiyin 
o‘smirlar qatoriga qo‘shilishiga olib keladi.