O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulug‘bek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti

O‘spirinlik davri
. O‘spirinlik davri ikkiga bo‘linadi ilk o‘spirinlik va 
o‘spirinlik. Ilk o‘spirinlik davri 15-18 yoshlarni qamrab oladi. Bu kollej va litsey 
talabalari hisoblanishadi. O‘spirinlik davri talabalik davri hisoblanadi 19-
23yoshlarni qamrab oladi. Ilk o‘spirinlik davri katta hayot ostonasida turgan 
yoshlar hisoblangani uchun ulardagi eng katta motivlardan biri bu kasb tanlash 
motivi hisoblanadi. Bu davrda mehnat faoliyati ustunlik qiladi. O‘spirinlik davriga 
kelib mustaqil hayotga qadam tashlanadi, buning natijasida har bir yoshda umr 
yo‘ldoshi tanlash funksiyasi ustunlik qiladi. Bunda har xil motivlar asosida umr 
yo‘ldoshi tanlanadi.
48
Etuklik davri
. Etuklik davri uch bosqichga bo‘linadi: yoshlik, birinchi 
bosqichi va ikkinchi bosqichi. YOshlik davri 23-28 yoshlardan iborat bo‘lib, bu 
davrning o‘ziga xos xususiyatlaridan biri ijtimoiy hayotning barcha jabhalarida 
kamolga erishgan shaxs sifatida faol ishtirok etish va ishlab chiqarishda mehnat 
faoliyatini amalga oshirishdan iboratdir. Etuklik davrining birinchi bosqichiga 28-
35 yoshlar kiradi etuklik davrida odam o‘zining barcha kuch-quvvati, qobiliyati, 
aql-zakovati, ichki imkoniyatlarini o‘z kasbiga, ijtimoiy faoliyatiga, jamoat 
ishlariga to‘la safarbar qila oladi. Etuklik davrining ikkinchi bosqichi 36-55 (60) 
yoshlardagi erkak va ayollarni o‘z ichiga oladi. Etuklik davrining ikkinchi 
bosqichida qarilik alomatlari ko‘proq o‘rin egallaydi, uning boshlanish nuqtasi 45-
50 yoshlardir. Lekin odamlarning o‘ziga xos xususiyatlariga ko‘ra buchegara 
turlicha, masalan, bu bir kishida 60 yoshda, boshqa birida esa 70 yoshda bo‘lishi 
mumkin. 
48
Psychology David G. Myers Hope College Holland, Michigan 184 

---

102