O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulug’bek nomidagi o’zbekiston milliy universiteti p. Habibullayev nomidagi fizika fakulteti “fotonika” kafedrasi 5A140202 “Fizika (Optika)

Atomiy - kuch mikroskop

• Atomiy - kuch mikroskop
• Tunnel mikroskop kashf qilingach, butun dunyo olimlari bu asbob o‘ziga xos noyob ekanligini tan oldilar. U kashf qilinguncha hech kim sirtni bunday katta aniqlikda, atomma-atom ko‘ra olmagan edi. STM lami ham o‘ziga xos kamchiliklari mavjud. Uning yordamida faqat elektr tokini yaxshi o‘tkazuvchi materiallarni o‘rganish mumkin. Shuning uchun STM yordamida dielektriklar o‘rganilganda, ularning sirtini juda yupqa metall qatlam bilan qoplashga to‘g‘ri keldi, bu esa ba'zan noqulaydir.
• 1986-yilning oxirida STM ixtirochilaridan biri bo’lgan Binning yangi skanerlovchi mikroskopni taklif etdi. U tunnel tokni emas, balki modda atomlari orasidagi tortishish kuchlarini oTchaydi. Yangi asbob atomiy - kuch mikroskop(AKM) deb nomlangan. Unda ignaning sirtga tortuvchi kuch o‘zgarishlari aniqlanadi. Igna uncha katta bo’lmagan ‘ atomlar orasidagi kuchlar ta'sirida egiluvchi kantileverga oTnatiladi. Bu kuchlar igna uchi bilan narnuna sirti orasida vujudga keladi. Zond namuna sirtini, tom ma’noda “paypaslab” chiqadi.
• Kantileverning eng kichik og’ishlari ham uning ichki sirtidan qaytib fotodiodga tushayotgan lazer nuri yordamida aniqlanadi. Fotodiod toki qiymatiga qarab tekshirilayotgan obyektning sirt relyefi haqida fikr yuritish mumkin.