O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi m. E. Mamarajabov, sh sh. Adinayev, R. A. Razzokov kompyuter ta’minoti

Periferiya shinalari 
Periferiya shinalari juda ham xilma-xildir. IDE (Integrated Drive Electronics), 
EIDE (Enhanced IDE), SCSI (Smale Computer System Interface) lokal shinalari 
ko’proq faqat tashqi qurilmalarida ishlatiladi.
Hozir keng tarqalgan AT Attachment (ASA) 
interfeysi, 
1988 yilda IBM PC 
AT SHK foydalanuvchilariga taklifetilib, Integrated Drive Electronics (IDE) nomi 
ostida keng ma’lum, bitta yig’uvchi sig’imini 504 Mbayt bilan chegaralaydi (bu 
sig’im «kallak—silindr—sektor» an’anaviy adreslashning adres kengligi bilan 
cheklangan: 16 ta kallak x 102 ta cilindr x 63 ta sektor x 512 bayt sektorda q 504 
Kbayt q 528482304 bayt) va 5-10 Mbayt/s qiymatlarni uzatish tezligini ta’minlaydi.
Kallaklar, silindrlar va sektorlar bo’yicha ham an’anaviy (lekin 
kengaytirilgan) adreslashni, ham logik bloklarni (Logic Block Adress LDA) 
adreslashni ishlatadigan