O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi kasb-hunar ta’limi markazi toshkent viloyati kasb-hunar ta`limi boshqarmasi toshkent tumani qurilish va servis kasb-hunar kolle

Xavo bilan sovutish tizimi.
Xavo bilan sovitiladigan avtomobil dvigatellarida asosan xavo oqimini majburiy yo'naltirish usuli qo'llaniladi. Dvigatelning silindr va golovkalaridan issiqlik tarqatishni tezlashtirish maqsadida ularning tashqi devorlariga qovirg'alar yasalgan. Bu hol dvigatelning umumiy kompanovkasiga va uning ba'zi elementlarining konstruksiyasiga ta'sir etadi.
Xavo bilan sovitiluvchi avtomobil dvigatellarining yaxshi sovitilishi xavo oqimining tezligiga , bu oqimning silindr va silindrlar golovkasi atrofidan aylanib o'tishiga bog'liq.

Xavo bilan sovutish tizimi.

1-parrak, 2-silindr qovurg'alari.
Mikrolitrajli «Zoporojes» avtomobilining xavo bilan sovitiladigan dvigatelining sxemasi (3 – rasmda) keltirilgan. Bu dvigatel to'rt silindrli V – simon bo'lib , avtomobilning orqa qismida joylashgan va parrak 1 yordamida xavo oqimi silindrlar qatori oraligiga xaydaladi. Dvigatelning ustki tomoni bilan oldingi va ketingi qismi qanot bilan o'ralgan bo'lib, qanot xavo oqimini silindr qovirg'alari 2 bo'ylab yo'naltirish va issiq xavoni tashqi muxitga chiqarish uchun xizmat qiladi. Dvigatel maksimal quvvat bilan ishlaganda ventilator uning 8% ga yaqin kuvvatini sarflaydi. Ana shu va boshqa ba'zi bir kamchiliklarga ko'ra avtomobil dvigatellarida xavo bilan sovitish tizimi kam ishlatiladi.

52. 
    Tayanch iboralar: Issiqlik rejimi, issiqlik energiya, suv g'ilofi, termosifon, radiator, termostat, ventilator, antifriz, bug' klapani, xavo klapani, jalyuza, shkiv, parrak, ponasimon tasma, kichik doira, katta doira.
    

Nazorat savollari
1. Sovitish tizimining elementlari nimalardan tashkil topganh
2. Sovitish tizimida suyuqlikning optimal xarorati qanday oraliqda bo'lishi kerakh
3. Sovitish tizimida termostatning o'rnatilish sababi nimah


Topshiriqlar
1. Sovutish tizimining dvigatelda qo'llanilishining zaruriyati va uning vazifasini o'rganish.
2. Sovutish tizimining turlarini o'rganish.
3. Sovutish tizimining tuzilishi va tashkil etuvchi detallarini o'rganish.