O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi jizzax politexnika instituti “fizika” kursidan

3 – topshiriq. Mavzuning taqdimot slaydini tayyorlang.
(Slayddan mavzu, mavzu rejasi, ko’rgarma vositalari, qiziqarli faktlar,video darslar, ta’rif va 
formulalar, jadvallar, mavzu yuzasidan xulosa, adabiyotlar ro’yhati joy olishi kerak.) 
 

---

19 
Mustaqil ish № 11 
Mavzu: Ideal gaz holat tenglamasi 
Maksad. Ideal gaz qonunlarini o’rganish 
Ushbu mavzuni mustaqil o’rganish uchun tavsiya etiladigan mavzular 
Izotermik prosess. 
1.
Izobarik prosess. 
2.
Izoxorik prosess. 
3.
Boyl – Mariott, Gey – Lyussak va Sharl qonunlari.
 Mavzuga doir topshiriqlar 
 
1 – topshiriq
Quyidagi savollarga javob bering 
 
1.
Ideal gaz deb qanday gazga aytiladi? 
2.
Izotermik prosess deb qanday protsessga aytiladi va u qaysi qonunga bo’ysunadi. Izotermik prosessda 
bosimning hajmga bog’lanish grafigini chizing. 
3.
Qanday protsessga izobarik protsess deyiladi va u qanday qonunga bo’ysunadi? Izobarik protsessda 
hajmning temperaturaga bog’lanish grafigini chizing. 
4.
Qanday protsessga izoxorik protsess deyiladi va u qanday qonunga bo’ysunadi? Izoxorik protsessda 
bosimning temperaturaga bog’lanish grafigini chizing. 
5.
Mendeleyev – Klapeyron tenglamasini yozing va undagi kattaliklarni tushuntiring. 
6.
SI sistemasida Universal gaz doimiysining son qiymati nimaga teng? 
2 – topshiriq Quyidagi masalalarni yeching 
1 – masala. 
Gaz solingan 10 m
3
hajmli ballonga 17 
0
C harorat va 720 mm sim.ust.bosimga qancha 
miqdorda kilomol’gaz bo’ladi?
2 – masala. 
2∙10
-3
m
3
hajmli idish 6g karbonat angidrit (CO
2
) va 5g azot (1)-oksidi (N
2
O) bilan 
to’ldirildan. 127
0
C haroratda idishdagi umumiy bosim qanday? 
3 – masala.
Balandligi 5m va polining yuzi 200 m
2
bo’lgan auditoriyadagi havoning massasi topilsin. 
Binoning harorati 17

C, bosimi 750 mm. Sim.ust.ga teng. (Bir kilomol havoning massasi 2,9 kg/mol 
deb olinsin.) 
4 – masala.
. Ichida havosi bo‘lgan 0.40 dm
3
sig‘imli og‘zi ochiq shisha kolba 127
0
gacha isitilgan. 
Isitilgan kolbani bo‘g‘zi bilan suvga botirilib, uni 27
0
Sgacha sovitilsa, kolbaga kirgan suv qancha 
hajmni egallaydi? 
5 – masala.
Normal sharoitda gazometrga 0,50 kg karbonat angidrid gazi sigadi. Agar termometr 17
0
S 
ni, manometr esa 93,3 kPa ni kursatayotgan bulsa, gazometrdagi karbonat angidridning massasini 
toping