O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi jizzax politexnika instituti “fizika” kursidan

 
4 – masala.
Quvvati 14,7 kVt bo’ldan bug’ mashina bir soat ishlaganda issiqlik berish qobiliyati 
3,3·10
7
J/kg bo’lgan ko’mirdan 8,1 kg sarf qiladi. Qozonning harorati 200 
0
C, sovutgichni harorati 
58
0
C. Mashinaning haqiqiy f.i.k. η
2
topilsin va uni o’shanday haroratlar oralig’ida Karno sikli 
bo’yicha ishlovchi mashinaning f.i.k. η
2
bilan solishtirilsin. 
5 – masala.
8,0 g kislorod va 22 g karbonat angidriddan iborat gaz aralashmasining molyar massasini 
toping.
 
3 – topshiriq . Mavzuning taqdimot slaydini tayyorlang.
(Slayddan mavzu, mavzu rejasi, ko’rgarma vositalari, qiziqarli faktlar,video darslar, ta’rif va 
formulalar, jadvallar, mavzu yuzasidan xulosa, adabiyotlar ro’yhati joy olishi kerak.) 
 

---

22 
Mustaqil № 14 
Mavzu: Qattiq jismlar 
Maqsad: Qattiq jismlarning umumiy xossalari va tuzilishini o’rganish 
Ushbu mavzu mustaqil o’rganish uchun tavsiya etiladigan mavzular 
1.
Kristall jismlar. 
2.
Amorf jismlar. 
3.
Kristallarning asosiy harak teristikalari. 
4.
Qattiq jismlarning erishi va kristallanishi. 
Mavzuga doir topshiriqlar 
1 – topshiriq Quyidagi savollarga javob bering 
1.
Qattiq jism deb nimaga aytiladi. Kristall deb nimaga aytiladi? 
2.
Monokristall, polikristall deb nimaga aytiladi? 
3.
Qanday jismlar amorf jismlar deyiladi? 
4.
Kristall panjaraning tug’unlarida qanday zarralar bo’ladi? 
5.
Kristall jismning qotishi deb nimaga aytiladi? 
6.
Muz eriganda hajmining kamayishini qanday tushuntirish mumkin? 

 2 – topshiriq Quyidagi masalalarni yeching 
 
1 - masala. 
h = 20 m balandlikdagi g’ishtdan ishlangan devor asosiga qanday 

kuchlanish yuzaga 
keladi ? G’ishtning zichligi

=1800 kg/m
3
. 
2 - masala. 
Uzunligi 1 m va ko’ndalang kesimining yuzi 10 mm
2 
bo’lgan mis sterjenga 100 kg massali 
yuk osilgan. Sterjenning absolyut uzayishi aniqlansin. Mis uchun Yung modulu 1,2 ∙10
11
Pa. 
3 - masala. 
. 200 g qo’rg’oshinni 20
o
S da 70
o
S gacha qizdirish uchun qancha isiqlik miqdori kerak? 
Qo’rg’oshinning solishtirma issiqlik sig’imi130 J/kg
o
S
ga teng. 
4 - masala. 
5.27. 2∙10
-3
m
3
hajmli idish 6g karbonat angidrit (CO
2
) va 5g azot (1)-oksidi (N
2
O) bilan 
to’ldirildan. 127
0
C haroratda idishdagi umumiy bosim qanday? 
5 - masala. 
Hajmi V
1
= 10 l bo‘lgan ballondagi kislorodning harorati t = -13
0
S va p = 9MPa bo‘lsa, 
kislorodning massasi m topilsin. Normal sharoitda kislorodning zichligi
3
429
,
1
м
кг


.