O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi jizzax politexnika instituti “fizika” kursidan

11 
14 
20 
5 
1 
3 
6 
12 
15 
21 
6 
2 
4 
7 
13 
16 
17 
7 
1 
3 
5 
8 
14 
18 
8 
2 
4 
6 
9 
15 
19 
9 
1 
3 
7 
10 
16 
20 
10 
2 
4 
5 
11 
14 
21 
11 
1 
3 
6 
12 
15 
17 
12 
2 
4 
7 
13 
16 
18 
13 
1 
3 
5 
8 
14 
19 
14 
2 
4 
6 
9 
15 
20 
15 
1 
3 
7 
10 
16 
21 
16 
2 
4 
5 
11 
14 
17 
17 
1 
3 
6 
12 
15 
18 
18 
2 
4 
7 
13 
16 
19 
19 
1 
3 
5 
8 
14 
20 
20 
2 
4 
6 
9 
15 
21 
21 
1 
3 
7 
10 
16 
17 
22 
2 
4 
5 
11 
14 
18 
23 
1 
3 
6 
12 
15 
19 
24 
2 
4 
7 
13 
16 
20 
25 
1 
3 
5 
8 
14 
21 
26 
2 
4 
6 
9 
15 
17 
27 
1 
3 
7 
10 
16 
18 
28 
2 
4 
5 
11 
14 
19 
29 
1 
3 
6 
12 
15 
20 
30 
2 
4 
7 
13 
16 
21 
 

---

9 
Mustaqil ish № 1 
 
Mavzu: Fizikaviy kattaliklar va ularning o’lchov birliklari 
Maqsad: Fizik kattaliklar va ularning o’lchov birliklarini o’rganish 
 
Ushbu mavzuni mustaqil o’qib o’rganish uchun tavsiya etiladigan mavzular 
1.Fizik kattaliklar.
2.Xalqaro birliklar sistemasi. 
3.Laboratoriya mashg’ulotlari va ularni tashkil qilish usullari. 
4.O’lchashlar va o’lchash natijalarining hisoblanishi, xatoliklar haqida tushunchalar. 
5.Talabalar uchun metodik ko’rsatmalar. 
Mavzuga oid topshiriqlar 
 
1-topshiriq 
 
Quyidagi savollarga javob bering 
 
1.Fizikaviy kattalik deb nimaga aytiladi? 
2.Materiya, modda deb nimaga aytiladi? 
3. Vektor va skalyar kattaliklar haqida tushuncha bering.
4. Fizika fani nimani o’rganadi.
5.SI sistemasida asosiy birliklar qilib qaysi o’lchov birliklari qabul qilingan? 
6. Quyidagilarni XBS sistemasida ifodalang:54 km/soat;12 m/min; 40 km; 4,3km/s ; 3 mm ;60 
mm
3
; 0,004 mm ;88,4 
l
2 – topshiriq. Quyidagi masalalarni yeching 
 
1. 
υ
1
=1 m/sek
tezlik bilan oqayotgan daryoda suvga nisbatan 
υ
2
=2 m/sek
tezlik bilan 
harakatlanayotgan qayiqning quyidagi hollarda qirg’oqqa nisbatan tezligi topilsin: 1) qayiq oqim 
bo'yicha suzganda, 2) qayiq oqimga qarshi suzganda, 3) qayiq oqimga 
0
90


burchak hosil qilib 
suzganda. 
2.
 
Tosh 
10 m
balandlikka otilgan. 1) Tosh qancha vaqtdan keyin yerga qaytib tushadi? 2) Agar 
toshning boshlang’ich tezligi ikki marta oshirilsa, u qancha balandlikka ko'tariladi? Havoning 
qarshiligi hisobga olinmasin. 
3.
 
Aylanma harakat qilayotgan g’ildirak gardishi nuqtasining υ
1
chiziqli tezligi gardishdan o’qqa 
5 
sm
yaqin bo’lgan nuqtasining υ
2
chiziqli tezligidan 2,5 marta katta bo’lsa, g’ildirakning radiusi 
topilsin.
3– topshiriq : 
Mavzuga doir taqdimot slaydini tayyorlang (Slayddan mavzu, mavzu rejasi, 
ko’rgarma vositalari, qiziqarli faktlar,video darslar, ta’rif va formulalar, jadvallar, mavzu 
yuzasidan xulosa, adabiyotlar ro’yhati joy olishi kerak.) 

---

10 
Mustaqil ish №2 
 
Mavzu: Moddiy nuqta kinematikasi 
 
Maqsad: Moddiy nuqtaning tekis, o’zgaruvchan va notekis harakatlarini o’rganish
Ushbu mavzuni mustaqil o’rganish uchun tavsiya etiladigan mavzular 
 
1.
To’g’ri chiziqli tekis harakat. 
2.
Tekis o’zgaruvchan harakat. 
3.
Jismlarning erkin tushishi. 
4.
Egri chiziqli harakat. 
Mavzuga oid topshiriqlar
 
1 – topshiriq Quyidagi savollarga javob bering 
 
1.Qanday harakatga to’gri chiziqli tekis va to’g’ri chiziqli tekis o’zgaruvchan harakat 
deyiladi? 
2.Tezlik, tezlanish deb nimaga aytiladi u qanday birliklarda o’lchanadi? 
3.To’g’ri chiziqli tekis tezlanuvchan harakatda tezlik va bosib o’tilgan yo’l qanday 
aniqlanadi. Bu kattaliklarni vaqtga bog’liqlik grafiklarini chizing.
4.Jismlarning erkin tushishi deb nimaga aytiladi. Tenglamalarni yozing. 
5.Qanday harakatga aylana bo’ylab tekis harakat deyiladi? Aylanish chastotasi, davri deb 
nimaga aytiladi? 
6.Chiziqli va burchak tezliklar ta’rifini ayting. Ular orasidagi bog’lanishni yozing. 
 
2 – topshiriq
Quyidagi masalalarni yeching 
 
1 – masala
. Jismning to‘g‘ri chiziqli harakati s = C-3t+2t
2
tenglama bilan ifodalanadi. Jismning
1
1

t
s dan
4
2

t
s gacha bo‘lgan vaqt intervalida o‘rtacha tezlik topilsin.
2 – masala
. Bir punktdan, bir vaqtning o‘zida, bir xil yo‘nalishga to‘g‘ri chiziq bo‘ylab ikki 
avtomashina harakat boshlaydi. Avtomobillarni vaqtga bog‘liq ravishda bosib o‘tgan yo‘llari
2
1
bt
at
S


va 
3
2
2
rt
dt
ct
S



tenglamalar bilan ifodalanadi. Avtomobillarning nisbiy 
tezliklari topilsin. 
3
-
 masala
. Jism gorizontga nisbatan 60
o
burchak ostida 14 m/s tezlik bilan otilgan trayektoriyani 
eng yuqori nuqtasida uni egrilik radiusi aniqlansin. Havoning qarshiligi e’tiborga olinmasin. 
4-
masala
. Moddiy nuqtaning radiusi R bo‘lgan aylana bo‘ylab harakat tenglamasi 
3
2
.
0
8
t
t
S


ko‘rinishga ega. Nuqtaning 3-sekunddagi normal va tangensial tezlanishlari 
topilsin