Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi jizzax davlat pedagogika instituti begbutayev a. E., Yusupov r. M

Yuqori bosqich osti
(LLC-Logical Link Control, верхний подуровень) 
bu bosqich osti mantiqiy ulashni amalga oshiradi, yaʻni virtual aloqa kanalini 

---

93 
oʻrnatadi (uning vazifasini bir qismini tarmoq adapterlarining drayver dasturi 
bajaradi).

Quyi bosqich osti
(MAC-Media Access Control, нижний подуровень) – 
bu bosqich osti aloqa uzatish muhiti (aloqa kanali) bilan toʻgʻridan-toʻgʻri 
bogʻlanishni amalga oshiradi. U tarmoq qurilmasi bilan toʻgʻri bogʻlangan. OSI 
modelidan tashqari, 1980-yili fevral oyida qabul qilingan (802 soni - yil, oydan 
kelib chiqqan) IEEE Project 802 modeli ham mavjud. Bu modelni OSI modelini 
aniqlashtirilgan, rivojlantirilgan modeli deb qarash mumkin.
 
Bu model aniqlashtirgan standartlar (802 – spesifikasiya) oʻn ikkita toifaga 
boʻlinib, ularning har biriga nomer berilgan. 
802–1 – tarmoqlarni birlashtirish.
802–2 – mantiqiy aloqani boshqarish. 
802–3 – «Shina» topologiyali CSMA/CD bogʻlanish usuli mahalliy hisoblash 
va tarmoq (Ethernet).
802–4 – «Shina» topologiyali mahalliy tarmoq, markerli bogʻlanish.
802–5 – «Halqa» topologiyali mahalliy tarmoq, markerli bogʻlanish. 
802–6 – shahar tarmogʻi (Metropolitan Area Network, MAN).
802–7 – keng miqyosda aloqa olib borish texnologiyasi.
802–8 – shishatolali texnologiya. 
802–9 – tovushni va axborotlarni uzatish imkoniyati bor integral tarmoq.
802–10 – tarmoq xavfsizligi. 
802–11 – simsiz tarmoq. 
802–12 – «Yulduz» topologiyali markazni boshqarishga ega mahalliy tarmoq 
(100 VG-Any LAN). 
802.3, 802.4, 802.5, 802.12 standartlar OSI model etalonining ikkinchi 
(kanal) bosqichiga qarashli MAC bosqich osti tarkibiga toʻgʻri keladi. Qolgan 802 
– spesifikatsiyalar tarmoqning umumiy masalalarini hal qiladi. 

---

94 
4.10-Rasm. Ochiq tizimlarda etalon modelining oʻzaro taʻsiri