O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi islom karimov nomli toshkent davlat texnika universiteti huzuridagi pedagog kadrlarni qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish tarmoq markazi

Ilashish muftasining o’lchamlari.

Yetaklanuvchi disk friksion qoplamlarining diametri, mm tashqi ichki	170 110
Yetaklanuvchi diskning qalinligi, mm	79+0,3
Friksion halqalarning qalinligi, mm	32+0,1
Siquvchi diskning yetaklanuvchi diskdan to’la ajralishi, mm	1,4
Friksion qoplama o’q bo’yicha urilishining ruxsat etilgan qiymati, mm	1,0
Siquvchi diskni 1,4…1,7 mm ajratilganda siquvchi prujina tayanch uchining yo’li, mm	3,5…4,25
Ajratish podshipnigibilan siquvchi prujina orasidagi tirqish, mm	1,5
Pedalning erkin yo’li, mm	20-30
Ajratish pishangining erkin yo’li, mm	1…3

Bundan tashqari,ilashisg muftasi uzilganda ulovchi plastinkalar o’zlarinig qayishqoqliklari hisobiga siquvchi diskni yetaklanuvchi diskdan ajratadi.

Ilashish muftasining g’ilofi 1- po’latdan shtamplanib tayyorlangan. G’ilofni maxovikga mahkamlovchi bolt va shtiftlar uchun uning tashqi gardishida teshiklar qilingan. Ichki gardishlarda esa turtib chiqqan joylari bo’lib, ularning uchini g’ilofning ichki tomoniga bukish hisobiga tayanch halqalar uchun uyachalar hosil qilingan.
Bu halqalar siquvchu prujina uchun tayanch vazifasini bajarib,ilashish muftasi uzilgnda siquvchi prujina tayanchga nisbatan egiladi.
Siquvchi prujina prujinali po’lat tahtalardan shtamplab kesilgan, konus shaklida tayyorlangan. Siquvchi prujinaning ichki qismidagi radial kesiklar prujinaning tashqi yuzasida gulbarglar hosil qiladi va ular ilashish muftasining ajratuvchi pishangi vazifasini bajaradi.
Siquvchi disk 3 cho’yandan qo’yib tayyorlangan.
Burovchi moment dvigatelda uzatma qutisining yetakchi valiga ilashish muftasining yetaklanuvchi diski orqali uzatiladi. Uzatmalarning ravon qo’shilishini ta’minlash uchun yetaklanuvchi disk qayishqoq qilib ishlangan. Yetaklanuvchi disk albatta muvozanatlashtiriladi. Yo’l qo’yilishi mumkin bo’lgan nomuvozanatlanish qiymati – 1,5 H*mm. ortiqcha nomuvozanatlik tukchalar o’rnatish yo’li bilan bartaraf qilinadi. Ilashish muftasini yig’ish vaqtida “g”yuzasi maxovik tomoniga qaratilgan bo’lishi kerak. Ilashish muftasi uzilganda yetaklanuvchi disk gupchagi o’q bo’yylab uzatma qutisining yetakchi valining shlitsasi bo’yicha harakatlanadi.
Yetakchi disk po’lat parchin mix bilan taram-taram yuzaga ega bo’lga prujinali plastinkalar parchinlangan. Bu plastinkalarga ikkala tomonida friksion qoplamalar parchin mixlar yordamida mahkamlangan. Har bir friksion qoplama plastinkalarga mustaqil ravishda parchinlangan. Parchinmixlar qoplamalar tomonida kiritilib, plastinkalar tomonidan parchinlanadi. Parchinmix kallakchalari qoplamalarning ish yuzasiga nisbatan chuqurroq joylashadi.
Burilma tebranishlarni so’ndirgich ( dempfer) avtomobilning tezligi keskin o’zgarganda transmissiya elementlarida yuzaga keladigan qo’shimch yuklamalarni kamaytirish uchun hizmat qiladi.
Yetaklanuvchi disk gupchak biln buralma tebranishlarni so’ndirish detallari orqali bog’lanib, ular orasida qayishqoq aloqani ta’minlaydi.
Yetaklanuvchi diskning gupchagi uzatmalar qutisi yetakchi valining shlitsasiga o’rnatilgan. Uning gardishida oltita to’g’ri burchakli va uchta taqasimon darcgalar ochilgan. Ular orqali buralma tebranishlarni so’ndirgichning tayanch barmoqlari o’tadi va dempferning old plastinasi yetaklanuvchi disk bilan bog’laydi.
Yetaklanuvchi disk va so’ndirgich plastinalarida ham gupchakdagi singari to’g’ri burchakli derazachalar bo’lib, ularda prujinalar joylashgan. Gupchakning mahovik turgan tomonida friksion vtulka ga qarshi tomonida esa friksion halqa o’rnatilgan. So’ndirgichning prujinasimon shaybasi po’lat tayanch halqa 10 orqali gupchak bilan friksion halqa orqali doimiy ishqalanish momenti hosil qiladi.
Buralma tebranishlar disk gupchak nisbatan siljishda hosil bo’ladigan ishqalanish kuchi va prujinaningqayishqoqligi hisobiga so’ndiriladi.
Ilashish muftasining karteri ayni vaqtda uzatmalar qutisi, bosh uzatma bilan differensial karterning bir qismi bo’lib hisoblanadi. Yig’ish paytida uzatmalar qutisi bilan ilashish muftasining karterlari orasiga qistirma qo’yilmaydi, ilashish joylariga esa maxsus pasta surtiladi.
Ilashish muftasining yuritmasi mexanik turda, trosli.
Ilashish muftasi trosli uzatma vositasidauziladi(ajratiladi) kuchlanish undan pishang orqali ajratuvchi muftaga uzatiladi.
Ilashish muftasi o’chiruvchi podshipnik bilan birga yig’ilgan bosuvchi mufta karterining yo’naltiruvchi vtulkasida joylashtirilgan. Prujina yordamida ilashish muftasining ayrisi 8 ajratuvchi muftaning turtib chiqqan joyiga bosib qo’yilgan. Ilashish muftasini ajratuvchi ayru vali uzatmnalar qutisining karterida o’rnatilgan vtulka aylanadi.
Ilashish muftasini ajratuvchi ayri valining pastki qismiga klemmali qisqich yordamida ajratish pishangi mahkamlangan bo’lib, u trosga bog’langan. Tros qobiq ichiga o’rnatilgan bo’lib, uning ikki uchiga uchliklar mahkamlangan. Trosning yuqorigi uchligi o’q osilgan tepkining sirg’asi bilan bo’langan.
Trosning rezbali pastki uchligi esa ajratish pishangi bog’langan. Trosning qobiqdagi turtib chiqqan qismi rezina g’ilof bilan himoyalangan. Trosning qobig’i siljimasligi uchun rezina buferlar qo’yilgan.
Ilashish muftasining yuritmasidagi rezina detallar, uning qismlarini tebranishda saqlab, shovqinni kamaytirish bilan birga yuritmaning elastikligini ta’minlaydi. Shuning uchun ayrim hollarda pedalga qo’yilgan kuch bo’yicha uning erkin yo’lini aniqlash qiyin bo’ladi. Shu sababli erkin yo’lni aniqlash va rostlash ishlari ajratish ayrisining pishangida bajariladi.