O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi issn 2181-4732

Маънавият кушандаси. Мустақилликни қўлга киритганимиз 1991 йилда, шўрoлар 
даврида шарти кетиб, парти қолган корхона ва хўжаликлар, чуқур иқтисодий таназзул бизга 
мерос бўлиб қолди. Бундай шароитда бор кучини иқтисодиётни тиклаш, одамларни
қашшоқликдан сақлашга сафарбар қилиш табиий ҳол эди. 
Аммо энди одамларни шўролардан қолган яна бир мерос – маънавий қашшоқлик ва 
маънавий қашшоқлашишдан муҳофоза қилиш лозим эди. Афсуски, ўнлаб йиллар давомида 
тарғиб этилган совет мафкураси, фалсафадаги, тўғрироғи маънавиятдаги қашшоқлик ўз 
мевасини берган, қашшоқлар маънавияти анчагина шаклланиб улгурган эди. 
Истиқлолимизнинг дастлабки йилларида ижтимоий муҳофаза деганда фақат аҳолини 
иқтисодий жиҳатдан муҳофазалашни тушундик ва шу тушунчага кўникиб қолдик. Ижтимоий
муҳофазанинг иккинчи томони маънавий муҳофаза эканини ҳисобга олмадик. Холбуки, 
маънавий қашшоқлик иқтисодий қашшоқликдан ҳам даҳшатлироқдир. Биринчи 
Президентимиз сўзи билан айтганда “...бизга зарба бўлиб тушган энг оғир танглик 
иқтисодий эмас, балки маънавий тангликдир” [2].
Мамлакатимиз учун оғир ана шундай бир вазиятда, ҳокимият жилови бўшаб қолган, 
ҳар хил майда “доҳий”лар, ақидапараст кучлар ўз сўзини ўтказаётган, зўравонлик, 
жиноятчилик, талончилик, одам ўғирлаш авж олган оғир бир шароитда ҳокимият тепасига 
Ислом Каримов келди. Ислом Каримов Ўзбекистонни мустақилликка эришиш остонасидаги 
оғир вазиятдан 1989, 1991 йиллардаги Андижон, Фарғона ва Ўшда рўй бериши мумкин

---

 
Innovatsion texnologiyalar №1 (29) 2018 y.
79 
____________________AXBOROTLAR/ИНФОРМАЦИИ__________________
бўлган миллий, диний, фуқаролар урушидан асрабгина қолмай, маънавиятнинг ҳомийси 
сифатида юксак маънавиятни тарғиб этиб, кучли давлатдан кучли жамият сари халқимизни 
собит қадам билан етаклаб борди. 
Биз мақоламизда диний ақидапарастликнинг келиб чиқиши, моҳияти ва Ўзбекистонга 
кириб келишини мавзу қилиб олганимиз учун, мустақиллик, ўтиш даври ва бугунги 
тараққиёт ҳақида тўхталмадик. Буларнинг ўзи алоҳида катта мавзудир.