O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universitetining qo‘qon filiali

2. Elektrolitik jarayonlar.

Doimiy tokda zanjirida ishlaydigan qarshiliklarda aktiv qarshilik kattaligi: o‘zgarishi, ko‘proq sodir bo‘ladi. Bu keramik sterjenda elektrolitikjarayonni sodir bo‘lishi va o‘tkazuvchiqatlam shoxchalarining chetlari buzilishi oqibatida yuzaga keladi. Elektrolitik jarayon yuqori namlik va haroratda kuchayadi. Namlik va haroratni pasayish buzilishlarni kamaytiradi. Impuls yuklanishini qirqma qarshiliklarda ham aktiv qarshilik kattaligi o‘zgarshi mumkin.

Buni tok o‘tkazuvchi qatlam shoxchalariga potensialni teng taqsimlanishi orqali tushuntirish mumkin, impulsli toklarni qarshilik orqali oqib o‘tishida maksimal quyuq joylashgan qismlarida qizish sodir bo‘ladi, u o‘z navbatida o‘tkazuvchi qatlamda issiqlik oqibatida buzilishni keltirib chiqaradi, bu holatda qarshilikdagi tarqalish kuchlanishini kamaytirish ishonchliligini oshiradi.
Ko‘p qarshiliklar ishn bo‘lash davrida vame’yoriy ishlash davrida bir xil ishonchlilikka ega bo‘ladi.
Sxemalarda qarshiliklarni buzilishi boshqa elementlar buzilishiga olib keladi. Misol uchun:

• 
  elektrovakuum va yarim o‘tkazgichli asboblarda sig‘imlarni teshilish holati.
  

Bu holatlar qarshiliklarni loyixalashtirishda, tayyorlashda va sinashda alohida e’tibor talab etadi.

Nazorat savollari.

1. 
   Rezistorlar ishonchliligi qanday kattaliklar bilan harakterlanadi?
   
2. 
   Qanday buzilishlar rezistorlar uchun odatiy hisoblanadi?
   
3. 
   Rezistorlar ishonchliligiga qanday omillar ta’sir ko‘rsatadi?
   
4. 
   Rezistorlar ishonchliligini qanday oshirish mumkin?
   
5. 
   Rezistorlar elektr yuklama koeffisiyenti nimani ko‘rsatadi, formulasini yozing.
   
6. 
   Rezistorlarni qanday turlari ishonchliroq hisoblanadi?
   

9-MA’RUZA


ELEKTRON TEXNIKA ELEMENTLARI ISHONCHLILIGI. KONDENSATORLAR ISHONCHLILIGI.