O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti

 
Burmalarning morfologik tasnifi 
Burmalarning 
tasnifi 
tuzilishiga 
qarab 
(morfologiyasiga)
quyidagilarga bo‘linadi: 
33-rasm. To‘g‘ri burma 

---

135 
34-rasm. Qiyshiq Burma 
35-rasm. Ag‘darma burma 
36-rasm. Yotiq burma 
37-rasm. To‘nkarilgan burma 
Fleksura
- monoklinal yotgan tog‘jinslari qatlamlarining tizzasimon 
egilishi natijasida hosil bo‘lgan tektonika strukturasi. Fleksura asosan 5 
elementdan tuzilgan . Bunda AB - ko‘tarilgan qanoti; VG - tushgan 
qanoti; BV - a - ulovchi qanotining qiyalik burchagi; a - ulovchi 
qanotining vertikal’ (tik) amplitu-dasi. 
Har bir elementning yotish holati o‘ziga xos parametrlarga ega 
bo‘lib, ularning har xilligi tufayli fleksuralar turli shaklda bo‘ladi. 
Burma qanot qatlamlarining joylashishiga qarab oddiy, parallel’, 
qarama-qarshi fleksuralar, egilish o‘qining aylanishiga kura vertikal’, qiya 
va gorizontal fleksuralar farqlanadi. Fleksuralar bir necha metrdan 

---

136 
ko‘plab kilometrga yetadi, qanotlari sezilarli darajadan to vertikal’ 
holatgacha egilishi mumkin. Fleksura platforma va burmalangan 
rayonlarda kup uchraydi. 
Cho‘kindi hosil bo‘lish jarayoniga ta’sir qiladi, Cho‘kindi 
tog‘jinslari qalinligi ularning fatsial turlarini aniqlashga yordam beradi.
38- rasm. Fleksura elementlari 
Fleksuralar jinslarning hosil bo‘lishi bilan birga yoki jinslar hosil 
bo‘lgandan keyin ham hosilbo‘lishi mumkin. Agar fleksura jins hosil 
bo‘lishi bilan birga rivojlansa, bunda fleksuraning bir qanotida jinslarning 
qalinligi ikkinchisiga nisbatan ancha katta bo‘ladi. Bunday ko‘rinishdagi 
fleksuralarni asosan platformalarda uchratish mumkin va ular chuqur, 
regional uzilmalar bilan bog‘langan bo‘ladi. Ularni “Fleksuraviy 
uzilmalar zonasi” deb atashadi (bunday zonalarni g‘arbiy O‘zbekistonda 
va Farg‘ona cho‘kmasida uchratish mumkin). Bunday fleksuralarda neft 
va gaz konlarining litologik turlari uchrab turadi.