|
Mustaqillik yillarida mamlakatda oily ta`limni rivojlantirishga ham katta e`tabor
berildi.shu Mqsadda 2006-yili 26-fevralda mamlakatimiz Prezidentining «M.V. Lomonosov
- 79 -
nomidagi Moskva davlat universitetining Toshkent shahridagi filiali faoliyatini tashkil etish
to`g`nsida»gi Farmoni qabul qilindi.
Tibbiy xizmat sohasida zamon talablariga javob beradigan malakali kadrlar tayyorlash
maqsadida 2005-yili poytaxtimizdagi ikkita rneditsina oliy o'quv yurti negizida Toshkent Tibbiyot
Akademiyasi tashkil etildi.
Ma'lumki, rivojlangan fani bo'lmagan davlat rivojlangan va kuchli davlat bo'la olmaydi. Ayni
ana shu nuqtayi nazar hozirgi mu-rakkab o'tish davrida olimlar zimmasiga ulkan mas'uliyat yukla-
moqda.
Davlatning ilmiy salohiyatini saqlabgina qolmay, balki uni iloji boricha o'stirish, mavjud yirik
muammolarni yechishga qayta moslashtirish, shuningdek, yangi samarador texnikalarni yaratish va
amalda tatbiq etish masalasi g'oyat dolzarblik kasb eta boshla-di. Mustaqillik olimlarga ham, fanga
ham yangi imtiyozlar yaratib berdi. Jumladan, akademik fan o'z tizimi va shaklini o'zi belgilay
boshladi. O'zbekiston Fanlar akademiyasining 50 yillik tarixida bi-rinchi bor akademiyaning
haqiqiy a'zosi, yurtboshimiz I. Karimov tashabbusi bilan fundamental ilmiy-tadqiqotlarni qo'llab-
quvvatlash akademiya jamg'armasi tuzildi.
1997-yil 1-yanvardagi ma'lumotlar bo'yicha Fanlar akademiya-sida 8 ta bo'lim bo'lib, 135
akademik, 156 O'zbekiston Fanlar akademiyasi muxbir a'zolari faoliyat ko'rsata boshladi.
2006-yili Ko'hna Urganchda Ibn Sino, Al-Xorazmiy, Beru-niy kabi buyuk allomalar tashkil
etgan Xorazm Ma'mun akademiyasining 1000 yilligi keng nishonlandi. Bu o'z-o'zidan milliy
fanimiz o'tmishi bilan istiqbolini bog'laydigan mo'tabar voqelikka aylandi.
2006-yilda FA tomonidan 180 fundamental, 281 amaliy va 12 innovatsion loyihalar hamda
fundamental tadqiqotlarni qo'llab-quvvatlash fondi tomonidan 185 ta grant, shuningdek, xalqaro
fond-larning 106 granti bajarildi.
Shu bilan bir qatorda, FA olimlari tomonidan 2006-yilda 3596 ilmiy ish, shu jumladan, 3439
ilmiy maqola va tezislar, 157 ta mo-nografiya, darslik, o'quv qo'llanmalar va risolalar chop etildi, 30
ta patent va 10 ta dasturiy mahsulotlarga guvohnoma olindi, 2 ta litsen-ziya sotildi.
Fanlar akademiyasi ilmiy-tadqiqot muassasalari tomonidan xo-rijiy iste'molchilarga 2147,4
ming AQSH dollari miqdorida ilmiy mahsulotlar sotildi, bu esa 2005-yilga nisbatan 43 foizga
ortiqdir.
Ana shu maqsadlardan kelib chiqqan holda, 1997-yili 2009-yilgacha bo'lgan davrga
mo'ljallangan Kadrlar tayyorlash milliy dasturi qabul qilingan edi. O'zining mazmun-mohiyatiga
ko'ra noyob bo'lgan ushbu dastur 12 yillik ta'limga o'tishni, uzluksiz ta'limning yaxlit tizimini
yaratishni ko'zda tutadi. Dastur umumta'lim maktablaridagi to'qqiz yillik o'rta ta'limni, akademik
litsey va kollejlardagi uch yillik maxsus kasbga tayyorlash tizimini o'z ichiga oladi.
Mamlakatimiz oliy o'quv yurtlari huzurida tashkil etilgan akademik litseylar yoshlarga o'zi
tanlagan mutaxassislik bo'yicha oliy ma'lumot olish uchun yanada chuqur bilim egallash, kollejlar
esa maxsus fanlarni o'zlashtirish bilan bir qatorda, mustaqil hayotga qa-dam qo'yayotgan har bir
bitiruvchi yigit-qizga o'z qobiliyatini yuza-ga chiqarish va jamiyatda munosib o'rin topish uchun 2-3
mutaxassislik bo'yicha o'rta malakali kasb egallash imkonini beradi.
Kadrlar tayyorlash milliy dasturi doirasida 2009-yilgacha bo'lgan davrga mo'ljallangan Maktab
ta'limini rivojlantirish davlat umummilliy dasturi ham amalga oshirilmoqda.
Ta'lim sohasida milliy dasturlarni hayotga tatbiq etish boshlan-ganidan buyon 1 ming 140 taga
yaqin akademik litsey va kasb-hunar kolleji, 4 ming 680 tadan ziyod umumta'lim maktabi yangitdan
qu-nldi va kapital ta'mirlandi, zamonaviy mebel, o'quv-laboratoriya uskunalari bilan jihozlandi,
ularda kompyuter sinflari va lingafon xonalari tashkil etildi.
Oliy ta'lim sohasida ham tub islohotlar amalga oshirildi, baka-lavr va magistrlar tayyorlashning
Yevropa tizimiga o'tildi. Bugungi kunda mamlakatimizning 65 ta oliy o'quv yurtida 850 yo'nalish
va mutaxassislik bo'yicha 300 mingga yaqin talaba bilim olmoqda.
O'tgan yillar mobaynida zamonaviy, har tomonlama jihozlangan o'quv yurtlarini barpo etish
uchun 5 milliard dollardan ortiq budjet-dan tashqari mablag'lar yo'naltirildi.
- 80 -
Hozirgi kunda yurtimizda ta'lim sohasiga yo'naltirilayotgan xa-rajatlar hajmi mamlakatimiz
yalpi ichki mahsuloti tarkibida 12 foizdan ortadi. Holbuki, jahon tajribasida bu ko'rsatkich 3-5
foizdan oshmaydi.
Hech shubhasiz, bugun ta'lim-tarbiya va ilm-fan sohasiga sarf-lanayotgan mablag'lar
mamlakatimiz kelajagining egasi bo'lgan yosh avlodni, yuksak intellektual salohiyatli jamiyatoi
shakllantirish yo'lida mustahkam poydevor bo'lib xizmat qiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
