2-mavzu. Raqobat ustunligi Topshiriqlar Vaziyatli masala -1 Bir monopol firma uchun bozor tadqiqotlari shuni ko’rsatdiki, uning bir birlik mahsuloti 100 ming sumdan oshiq narxda sotilishi mumkin emas,75 ming sumdan sotilganda esa sotish hajmi 10 donani tashqil qiladi. Topshiriq: eng yuqori aylanish uchun sotuvdagi narx funksiyasini tuzing.
Maksimal aylanish uchun erishilgan talabning elastikligini aniqlang. masala. Sizga firmaning ishlab chiqaradigan tovarlari marketingini tahlil qilish topshirilgan.
Anketaga shunday savollar tuzingki, firma boshqaruvchilari tomonidan berilgan javoblar sizga tashxis qilish imkoniyatini bersin. masala.Test Muayyan tovarning fakat ikki nafar etkazib beruvchisi mavjud bo’lgan bozor tuzilmasi turi bu..
A) Oligopoliya B) Monopoliya S) Monopsoniya D) Duopoliya* Yagona tovar etkazib beruvchi va yagona iste’molchining qarama qarshi ko’rashi vujudga keluvchi bozor
A) bilateral monopoliya* B) uch tomonlama monopoliya S) yagona monopoliya D) cheksiz monopoliya Monopoliyadan asosiy maqsad?
A) iqtisodiy yordam tarafdori B) olinayotgan foyda hajmining ko’payishi* S) zarardan kochish D) kam mablag’ sarflash Monopoliyaning bozorni qamrab olish darajasiga ko’ra turlari
A) sof monopoliya, duopoliya, oligopoliya, monopsoniya* B) erkin raqobat S) mukammal raqobat D) cheksiz monopoliya Legal monopoliya...
A) Bunday monopoliya turi mavjud emas B) Bu ahamiyatsiz tarzda tashkil etiluvchi monopoliya S) Bu noqonuniy tarzda tashqil etiluvchi monopoliya D) Bu qonuniy tarzda tashqil etiluvchi monopoliya* Legal monopoliyani tashqil etiluvchi monopolistik holat?
A) lizing B) patent tizimi, mualliflik huquqi, tovar belgilari* S) grif, sugurta D) mualliflik huquqi, lizing, Sun’iy monopoliyalar bu?
A) bozorga yangi raqiblarning kirib kelishiga yo’l qo’ymaslik B) ishlab chiqarishning eng yuksak darajadagi texnologiyasiga erishish S) o’z faoliyatini yuqori darajada reklama qilish orkali boshqa raqobatchilarnibozordan sikib chiqarish D) Barcha javoblar to’g’ri* Kartel, sindikat, trest, konsortsium, kontsern qanday monopoliya shakliga kiradi?
A) sun’iy monopoliya* B)tabiiy monopoliya S) legal monopoliya D) bunday shakl mavjud emas
3-mavzu. Statik raqobat Topshiriqlar Vaziyatli masala -1 Raqobatning besh kuch nazariyasining asoschisi kim , raqobat besh kuchi modelining ta’rifini bering va misollar keltiring. 2-masala. Test. Rasmiy jihatdan mustaqil bo’lgan, ko’p tarmoqli korxonalarning majmuini o’z ichiga oluvchi birlashma bu
A) Trest B) Sindikat S) Kartel D) Kontsern* Tadbirkorlarning yirik moliyaviy operatsiyalarini birgalikda amalga oshirish maqsadida birlashuvi bu
A) Konsortsium* B) Sindikat S) Kartel D) Trest Monopoliyalarning ijobiy tomoni?
A) uni hech qanday ijobiy tomoni yo’q B) davlat bunga karshi chikadi S) u ma’lum tarmoqlarda harajatlarning tejalishiga olib keladi* D) ma’lum tarmoqlarda ishchi kuchini tejalishiga olib keladi Monopoliyalarning salbiy tomonlari?
A) iqtisodiy turg’unlik va fan-texnika tarakkiyotining sekinlashuvi. B) resurslarning oqilona taqsimlanmasligi S) daromadlardagi tengsizlikning kuchayishi D) barcha javoblar to’g’ri* XX asr boshlarida qaysi davlatlarda erkin raqobatga asoslangan iqtisodiyot tobora monopollashib bordi?
A) sharq va g’arb B) Evropa va AQSh* S) O’rta Osiyo D) Rossiya. Monopollashuvning yorkin oqibati sifatida qaysi yillardagi inqirozni keltirish mumkin.
A) 1929-1937 yillar B) 1920-1933 yillar S) 1929-1933 yillar* D) 2008- yillar Deyarli yuz yil davomida J.B.Seyning hamma erda tan olingan qonuni?
A) Raqobatchilar qonuni B) Istemolchilar qonuni S) Bozorlar qonuni* D) U qonun yaratmagan Quyidagilar ichida Edvard Xeyting Chemberlinning asarini toping.
A) Monopolistik raqobat nazariyasi* B) Mukammal raqobatning iqtisodiy nazariyasi S) Sof raqobatning iqtisodiy nazariyasi D) Nomukammal raqobatning iqtisodiy nazariyasi
4-mavzu. Dinamik raqobat Topshiriqlar 1-masala. Vaziyatli masala Samarali va normal ish faoliyatini tashkil qilish, marketing tadqiqotlarini o’tkazish uchun xodimlar bo’limi rahbari firma prezidentidan korxonani malakali marketing tadqiqotchi xodimlar bilan ta’minlash vazifasini oldi. Yangi xodimlar bo’limi funktsiyalari boshqa an’anaviy faoliyat ko’rsatuvchi xodimlar bo’limi funktsiyalaridan farq qilishini hisobga olib, prezident belgilangan vazifalarni aniq qilib kuydi: Xodimlar bo’limi boshqaruv tuzilmasini tasdiqlash va marketing tadqiqotlari funktsiyalarni ishlab chiqish.
Xodimlarni tanlash va joylashtirish tamoyillarini, xodimlar malakasini oshirish tizimini, korxonani marketing tadqiqotlari uchun zarur kadrlar bilan ta’minlash tizimini ishlab chiqish.
Buning uchun quyidagilarni aniqlash:
kadrlarga bo’lgan talab;
kasb tayyorgarligi darajasi;
mehnatga haq to’lash darajasi.
Korxona jamoasida ma’naviy-psixologik muhitni shakllantirish uslubiyatini ishlab chiqish.
Korxona marketing tadqiqotlari xodimlari mehnatiga haq to’lash va ularga ijtimoiy xizmat ko’rsatish tizimini yaratish.
Amal qilayotgan ish bilan ta’minlash tizimiga baho berish hamda korxonani marketing tadqiqotlari xizmatchilari bilan ta’minlashning ichki va tashqi manbalarini aniqlash.
Prezidentdan topshirini olgach, xodimlar bo’limi rahbari bir qator vazifalarni bevosita funktsional bo’linmalarga topshirdi. Bunda u kiritiluvchi takliflar muhokama uchun xodimlar bo’limi Kengashiga kiritilish lozimligini aytib utdi. masala. Test quyidagilar ichida Joan Vayolet Robinsonning asarini toping.
A) Nomonopolistik raqobat nazariyasi B) Nomukammal raqobatning iqtisodiy nazariyasi* S) Oligapolistik raqobat nazariyasi D) Monopolistik raqobat nazariyasi Ushbu fikr kimga tegishli? «Monopoliyaning moxiyati -bu taklif va narx ustidan nazorat bo’ladi».
A) E. Chemberlin* B) J.B.Seyning S) J. V. Robinson D) A. Smit “Quvvatlar ortikchaligi fenomeni” kimga tegishli?
A) J.B.Seyning B) A. Smit S) E. Chemberlin* D) J. V. Robinson 1937 yil “Nomukammal raqobat” va “Monopolistik raqobat” bir xil xodisaning ikki nomi deb tushuntirgan olim kim?
A) J.B.Seyning B) A. Smit S) E. Chemberlin* D) J. V. Robinson “Nomukammal raqobatning iqtisodiy nazariyasi” asarining muallifi kim?
A) J.B.Seyning B) A. Smit S) E. Chemberlin D) J. V. Robinson* O’zbekistanda «Monopol faoliyatni cheklash to’g’risida»gi qonun kachon qabul qilingan?
A) 1992 yil, avgust* B) 1995 yil, may S) 1991 yil, mart D) 1997 yil, iyun «Monopol faoliyatni cheklash to’g’risida»gi qonunga ko’ra quyidagilar man etiladi.
A) Bozorda ataylab taqchillik hosil qilish B) Narxlarni monopollashtirish S) Raqobatning g’irrom usullarini qo’llash D) Barcha javoblar to’g’ri* Quyidagilardan qaysi bir hatti-harakatlar monopoliyaga karshi qonunchilikka zid hisoblanadi?
A) xo’jalik sub’ektlarining raqobatni cheklashga karatilgan bitimlari B) xo’jalik yurituvchi sub’ekt tomonidan bozordagi ustunlik holatining suiste’molqilinishi S) davlat boshqaruvi organlari va mahalliy xokimiyati organlarining raqobatni cheklashga yo’naltirilgan hatti-harakatlari D) Barcha javoblar to’g’ri.*
